Öleceğini bildiğimiz birinin yanında ne yapmalıyız, nasıl dua etmeliyiz? Sekerat anında hangi telkinlerde bulunmalıyız?..

Değerli kardeşimiz,

Ölüm, bizim ebedi hayatımıza açılan bir kapıdır. İnsanlar bir yerden diğier bir yere giderken nasıl hazırlanıyorlarsa, ölümden sonraki hayatı için de o şekilde hazırlanması lazımdır. Onun için insanlar yaptığı hatalarda ötürü tövbe etmeli ve üzerinde kul hakkı varsa onu hemen ödemelidir.

Ölüm döşeğindeki hasta, devamlı Allah'ın rahmetini düşünmeli ve ne kadar günahkar da olsa Allah'ın onu affedeceğini ümit etmelidir. Hadisi kudside yüce Allah şöyle buyurmaktadır:

"Ben kulumun bana olan zannı yanındayım." (Buhari, Tevhid, 35)

Yani kulumun bana olan zannı nasılsa öyle tecelli ederim.

Ölüm döşeğindeki hastaların yanında güzel sözler konuşulmalı, devamlı surette Allah'ın rahmetinden bahsedilmelidir. Ve sekerattaki hastanın güzel yönlerinden bahsedilmelidir. Çünkü sekerat halindeki hastanın yanında konuşulan sözlere melekler amin derler. Resulullah (sav) Ebu Selemenin vefatında onun açık kalan gözlerini kapattıktan sonra, feryad edenlere,

“Kendinize kötü dua etmeyiniz; zira melekler söylediklerinize amin derler." (Müslim, Cenaiz, 4)

buyurur. Başka bir hadiste de şöyle buyurur:

"Sizler bir hastanın veya ölünün yanında bulunduğunuz zaman hayır söyleyin. Muhakkak ki, melekler sizin orada konuştuklarınıza amin derler." (Müslim, Cenaiz, 50)

Melekler maddi ve manevi pislikleri sevmedikleri için, sekerat halindeki hastanın yanında cünüb, lahusa, hayızlı ve gayri müslimlerin bulunmaması gerekir. Hastaya eziyet vermemek şartıyla sağ tarafına yatırılmalıdır. Eğer bu şekilde yatırılması hastaya zor geliyorsa ayağı kıbleye gelecek şekilde yatırılmalıdır.

Sekerat halindeki hastanın ağzı kuruyacağından devamlı ağzına su damlatılmalıdır. Çünkü sekerat anında şeytan hastaya elinde bir bardak su ile yaklaşır.

İslam alimleri ölüm döşeğindeki hastaya kelime-i tevhid telkin etmenin ve yanında bu kelimeleri söylemenin sünnet olduğunu söylemişlerdir. Resulullah (sav),

"Siz ölülerinize (yani ölmek üzere olan hastalarınıza) Lailahe illallahı telkin ediniz." (Müslim, Cenaiz, 1)

buyurur. Başka bir hadisi şerifte de şöyle buyururlar:

“Kimin ki son sözü Lailahe illallah olursa cennete girer." (Tirmizi, Cenaiz, 7; Ebu Davud. Cenaiz, 20)

Ölünün yanında Kur'an okumak da güzeldir. Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur:

"Kur'an'ın kalbi Yasin'dir. Bir kimse onu, Allah'ı ve ahiret gününü murat ederek okursa, Allah onu affeder. Onu ölülerinize okuyunuz." (İbn Mace Cenaiz. 4; Ebu Davud, Cenaiz, 24)

Sekerat halindeki hastayı ve bulunduğu evi ve odayı temiz tutmak gerekir. Ölen kimsenin gözlerini kapatmak sünnettir. Ölünün elbisesini daha vucudu soğumadan çıkarıp onu sert bir yere yatırılmalı ve üzerine bir örtü örtülmelidir.

Peygamberimiz (sav), "sevabına inanarak, yalnız Allah rızası için tabutun dört köşesinden omuzlayarak onar adımdan toplam kırk adım bir ölüyü taşıyanın kırk küçük günahının silineceğini" (Gümüşhanevi, Levamiu'l-Ukûl, 4/395) buyurmuştur.

Zaruret olmadıkça merhumun cenazesini binekle götürmek mekruhtur. Cenazeyi kabre taşıyarak götürmenin sevabının büyüklüğünü bildiren hadisler çoktur. Kabre götürülen merhumun tabutu yere konulmadan oturulması mekruhtur.

Müslüman olan bir kişiyi Müslüman mezarlığına defnetmek gerekir.

Resulullah (sav) Efendimizin,

“Ölülerinizi salih kimselerin arasına defnedin. Zira sağ olanlar kötü komşudan eziyet duydukları gibi, muhakkak ölü de kötü komşudan eziyet duyar." dediği rivayet edilir. (Suyuti, Şerhu's-Sudur, v. 42 a, elyazma, Konya Yusufağa Küt. Nr. 7253 ve 7371/3)

Ölülerin salih kişiler arasına defnedilmesini emreden hadisin Ebu Hüreyre'den nakledilen  şeklinin sahih olmadığını bildiren Suyuti, aynı hadisin Hz. Ali'den sahih olarak rivayet edildiğini haber vererek bu husustaki emrin doğruluğuna dikkat çekmiş ve hükmüyle amel edilebileceğini belirtmiştir. (bk. Suyuti,  el-Leali'l-Masnu'a, 2/233-234)

Detaylı bilgi için bk. Doç. Dr. Süleyman Toprak, Ölümden Sonraki Hayat

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet