Öldüğü hal üzere dirilmeyi nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

Kötü hâllerden kurtulmak, dünya ve ahirette mutlu yaşamak için daime iyi işler yapmalıdır.

Derler ki, dünyada oyun ve çalgı aletleriyle olan, başka bir şey düşünmeden onlar üzerinde iken ölen kimseler, onları çalarak dirilirler.

Müslim'in naklettiği bir hadis-i şerif şöyledir:

Câbir İbni Abdullah (ra)’den rivayet edildiğine göre Nebî (asm) şöyle buyurdu:

« يُبْعثُ كُلُّ عبْدٍ على ما مَاتَ علَيْهِ »

“Her kul öldüğü hâl (amel) üzere diriltilir.” (Müslim, Cennet 83)

"Her kul ne üzerine ölürse o şey üzerine diriltilir." Öyleyse yaşlılıkta ümidin galebe çalması, Allah hakkında hüsnüzan, Rabb-ı Rahim'in rahmetine itimad İslamî edebe aykırı olmamakta, bilakis müstehab olan edebi teşkil etmektedir.

Ömrün sonlarında hayır ve kulluğu arttırma teşvikinin asıl gerekçesi bu hadiste açıklanmaktadır. Herkes ne üzerinde nasıl, hangi hâlde vefât etmişse, ahirette öylece diriltilecektir. Buna göre iyilik ve kulluk hâllerini arttırmak, eceli iyi bir durumda karşılama imkânını hazırlamak demektir. Öteki dünyada güzel bir hâl ile dirilmek mutluluğu da buna bağlıdır.

Ölüm kesin ve mecburi bir sondur. “Her canlı ölümü tadacaktır.” (bk. Âl-i İmran, 3/185; Enbiya, 21/35; Ankebut, 29/57) Hiçbir canlı nerede, ne zaman öleceğini bilemez. Böyle olunca genellikle, belli yaşlardan sonra artık bu mecburi yolculuğu, günlük hayatın gündemine ağırlıklı şekilde hâkim kılmak, gafil avlanmamak bakımından fevkalade önemlidir. Zira “Nasıl yaşarsanız öylece ölür, nasıl ölürseniz öylece diriltilirsiniz.” (bk. Aliyyülkârî, Mirkâtü’l-mefâtîh 1/332, 7/375, 8/431) uyarısı, görünüş açısından genel bir gerçeğe dikkat çekmektedir.

Camide ibadet ederken ölmek de var, meyhanede kafa çekerken ölmek de... Helalinden rızkını kazanmak için çalışırken iş başında ölmek de var, başkasının malını aşırırken ölmek de... Allah diyerek ölmek de var, etrafa küfürler yağdırarak ölmek de. Sâlihler meclisinde ölmek de var, fasıklar arasında ölmek de...

Bütün bunlar düşünülünce, dili güzel kelimeler söylemeye alıştırmak ve günü hayır üzere geçirmeye gayret etmek demek, ölümü uygun bir şekilde karşılamaya çalışmak demektir. Asıl gerçeği yani herkesin içinde sakladığı niyet ve sırları ancak Allah bilir. Toplu ölümlerde, öbür dünyadaki diriliş şeklini herkesin niyeti tayin edecektir...

Özet olarak;

1. İnsan nasıl yaşarsa öyle ölür. Nasıl ölürse öyle diriltilir.

2. İyi bir niyete, iyi bir hayat tarzına sahip olmak, özellikle ömrün sonlarına doğru kendine çeki düzen vermek, ahirette iyi bir hal üzere dirilmek bakımından büyük önem arzetmektedir. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., Hadis No: 117)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet