Kuran kıssalarını hayalen canlandırmam caiz mi?
Kur'an kıssaları peygamberlerle alakalı olan aynı olaylar sabit kalarak sadece kendime canlandırma yapıyorum başka kimseye yapmıyorum. Bir bakıma empati yapmış oluyorum. Örneğin Kuran kıssasında hem peygamberlerle alay eden toplummuş gibi davranıyorum hem de onlara cevap veren peygambermiş gibi Kuran'a göre gidiyorum İslam'a yakışmayacak Kuran'da olan kıssaya göre gidiyorum bu şekilde yapmam caiz midir günah mı?
Değerli kardeşimiz,
Evet kişisel olarak, saygı çerçevesinde, Kuran kıssalarını hayal ederek canlandırmanız caizdir. Ancak bazı sınırları aşmamak kaydıyla.
Hayal iyi ve çirkin şeylerden haber veren bir postacıdır. Bu sebeple, Hz. Peygamberin (asm) aleyhine söylenmiş hususları canlandırmak, özellikle tekrar ettiği takdirde bu kapıdan bazı şüphelerin, edebe aykırı bazı durumların içeri girmesi kuvvetle muhtemeldir.
Bu açıdan dikkatli olmak ve inancımıza, helal haram hükümlerine ve ahlakımıza uygun olup olmadığına göre değerlendirmek gerekir.
Caiz Olan Durumlar:
Sadece kendinize yönelikse:
Bu canlandırmaları başkalarına sahnelemek, oynatmak veya eğlenceye çevirmemek kaydıyla.
Saygı çerçevesinde kalıyorsa:
Peygamberlere veya ilahi mesajlara karşı hafife alma, alaya alma, uygunsuz konuşma veya yanlış temsil içermezse.
Amaç tefekkür ve ibret almaksa:
Kendinizi kıssadaki bir figür yerine koyarak, “Ben orada olsaydım nasıl olurdu?” diyerek düşünmek, Kur’an’ı yaşayarak anlamaya çalışmak anlamına gelir ki bu olumlu bir çabadır.
Sakıncalı veya Günaha Yaklaşan Durumlar:
Kıssayı bozmaya başlarsanız:
Kuran’da sabit olan olaylara kendi hayalinizi, senaryonuzu, niyetinizi katıp orijinal anlamı saptırmak, örneğin, peygamberlerin sözlerini veya davranışlarını değiştirmek gibi bir durumda anlam tahrifi olur ve sakıncalıdır.
Alay veya hafife alma ihtimali doğarsa:
Kendinizi bazen kıssalardaki inkârcılar yerine koyduğunuzu söylüyorsunuz. Bu, “rol yapma” anlamında tefekkür amaçlı ise bir problem olmayabilir. Ancak bu hâl gaflete, ciddiyetsizliğe veya duygusal bağ kopmasına dönüşürse dikkatli olunmalıdır.
Rol yaparken sınırı kaçırmak:
Özellikle Allah’ın sözünü (vahyi) kendi ağzınızdan “taklit” eder gibi söylemek, yani “şimdi ben peygamberim ve vahyi okuyorum” tarzında bir sahneleme niyetine girilirse, bu, edebe aykırı ve uygun olmayan bir durum olor.
Empati ve Kuran Tefekkürü
Aslında sizin yaptığınız şey, Kuran kıssalarından ders çıkarma, derinlemesine düşünme ve kendinizi sorgulama çabasıdır. Bu, İslam’da teşvik edilen bir tutumdur. Kuran zaten bize bunu emreder:
“Andolsun ki onların kıssalarında, akıl sahipleri için ibretler vardır...” (Yusuf, 12/111)
Özetle söylemek gerekirse:
1. Yalnızca kendinize yönelik, saygılı, Kuran metnine ve Peygamberlere uygun bir niyetle yaptığınız bu tür hayali canlandırmalar caizdir, hatta tefekkürü güçlendirici olabilir.
2. Ancak içeriğe bir şey katmak, duygusal ciddiyeti yitirmek veya eğlenceye çevirmek, rol yapar gibi abartmak gibi hallerde sakıncalı ya da edebe aykırı olur.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet