Kaç yerde acele etmek gerekir?

- 5 yerde acele gerekir diye başlayıp misafire ikramda vs. diye devam eden hadisi şerif tam anlamıyla sahih midir şüphesi vs. var mı?
5 yerde acele gerekir:
1. Misafir gelince, hemen yemek vermeli,
2. Günah işleyince, hemen tövbe etmeli,
3. Namazı vakti girince, hemen kılmalı,
4. Defin işini acele yapmalı,
5. Kız veya oğlan çocuklara din bilgilerini ve namaz kılmayı öğrettikten sonra, buluğa erip de dengi çıkınca, hemen evlendirilmelidir.
- Bu hadisi şerif tam anlamıyla sahih mi?
- Hadisi şerifler konusunda güvendiğim tek kaynak sizsiniz siz bir hadisi şerifte en ufak şüphe olursa belirtiyorsunuz hem teşekkür ediyor hem de bu hadisi şerif için bilgi istiyorum…

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, her hayırlı işte acele tmek yani vaktinde yapmak esastır. Hadislerde sayılanlar, örnekleme yapmaktır, insanların çoğunun ihmal ettiği veya geciktirdiği bazı konulara dikkat çekmektir. Yoksa sınır koymak ya da bundan başkasında acele edilmez demek değildir.

Soruda geçen rivayet şöyledir:

 إطعام الضيف وتجهيز الميت وتزويج البكر وقضاء الدين والتوبة من الذنب​

Hatem el Esam, şu beş şeyin Peygamber (asm) Efendimizin sünnetinden olduğunu söylemiştir:

Misafire yemek yedirmek.

Ölüyü kefenleyip hazır hale getirmek ve defnetmek.

Evlenme çağına gelen bekârları evlendirmek.

Borcu ödemek.

Günahlardan tövbe etmek.(1)

Bu rivayetin sıhhati konusunda herhangi bir bilgi bulamadık.

Ancak, burada geçen üç konu, Peygamber (asm) Efendimizin, Hz. Ali’ye (ra) hitaben yaptığı bir tavsiyede de geçmektedir:

“Ali! Şu üç şeyi geciktirme!
- Vakti gelen namazı.
- Hazır olan cenazeyi.
- Evlenme çağına geleni dengini bulduğunda evlendirmeyi.”(2)

Tirmizi, Cenaiz’deki hadis rivayetini değerlendirmiş ve “Bu hadis gariptir; senedinin muttasıl olduğunu düşünmüyorum.” diyerek, rivayetin zayıf olduğuna işaret etmiştir.

Ancak Tirmizi, Salat bölümündeki rivayet için “garib hasen” diyerek “hasen” ifadesiyle bu rivayetin senetlerinden birinin zayıf olmayacağına ve “hasen” derecesinde sahih olduğuna işaret ettiği söylenebilir.

Hakim ise, bu hadisin sahih olduğunu belirtmiş, Zehebi de ona muvafakat etmiştir.(3)

Yedi şey gelmeden önce iyi işler yapmakta acele etmemiz istenen başka bir hadis-i şerifte ise, “ansızın geliveren ölüm” de sayılmıştır.(4)

Tirmizî, “Bu hadis hasen garibtir.” demiştir.

Borcu ödemekle ilgili bir hadis-i şerif şöyledir:

“İmkânı olduğu hâlde borcunu ödemeyip geciktirmek zulümdür.”(5)

Şu hâlde, soruda geçen beş konuda acele etmenin yani geciktirmeden hemen yerine getirmenin gerekli olduğunu anlaşılmaktadır.

Buradaki acele ifadesi, gelişigüzel, rastgele, itinasız, düzensiz anlamında değildir. Geciktirmeden vaktinde yerine getirmek anlamındadır. Bu anlamıyla her hayırlı işte acele etmenin gerekliliği zaten malumdur. Nitekim bir hadis-i şerifte “ بادِروا بالأعْمالِ الصَّالِحةِ Yararlı ve hayırlı işleri görmekte acele ediniz.”(6) buyurulmuştur.

Faydalı işler ve hizmetlerde gözü açık davranmak, fırsatları anında değerlendirmek, bu konuda sürat göstermek ve her şeyi yerli yerinde ve zamanında yapmak yüce dinimizin tavsiye ettiği yegâne aceleciliktir.

Kaynaklar:

1) Ebu Nuaym, Hılye, Tehzibiyye 2/ 509; Gazali, İhya, 2/16.
2) Tirmizi, Salat,127, Cenaiz, 73; Hâkim, 2/176.
3) Hâkim, Zehebi, a.y.
4) Tirmizî, Zühd 3.
5) Buhari, İstikraz 12; Müslim, Müsakat 33.
6) Müslim, İmân 186.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet