Aile, çocuklarına kaç yaşına kadar bakmakla sorumlu?

Değerli kardeşimiz,

Yeterli mal varlığı veya geliri olmayan çocukların nafakaları, ergenlik dönemine kadar -kimlerin nafaka yükümlüsü sayıldığına ilişkin görüşler çerçevesinde- babaları, yoksa diğer usulleri veya yakınlarınca karşılanır.

Bununla birlikte çocukluk dönemindeki füruun, yeterli mal varlığı veya geliri varsa, usulü ya da diğer yakınlarının nafakasını karşılama zorunluluğu bulunmayıp, masrafları kendi mal varlığından karşılanabilir.

Ergenlik çağına girmiş olan erkek füru, kötürümlük, akli dengesindeki bozukluk, öğrencilik veya askerlik gibi sebeplerle gelir temininden acizse ya da çalışıp kazanma hürriyetine sahip değilse, nafakası yine usulü veya hısımları tarafından karşılanır.

Yine bu çağa ulaşmış kız evli değilse -gelir temininden aciz olmasa bile- nafakası yine usulü veya hısımları tarafından karşılanır.

Usul erkekse, zengin olmasa da çalışıp kazanarak füruunun nafakasını karşılamak zorundadır; kadınsa nafaka borçlusu sayılabilmesi için zengin olması şarttır.

Usul dışındaki hısımların nafaka borçlusu sayılmaları da zenginlik şartına bağlanmıştır; fakir olmaları durumunda çalışarak nafaka ödemek zorunlulukları yoktur. (bk. el-Mevsuatü’l-fıkhiyye, Küveyt, 5/246-256)

Fıkıh ilminde usûl; baba ve dedeler, ana ve ninelerdir; fürû', çocuklar ve torunlardır.

Yardıma muhtaç durumda olanlara çevresindeki kişilerin imkanları nispetinde yardımda bulunması, din ve ahlak kurallarının gereği olmakla birlikte, hukuk düzenleri genellikle belirli düzeydeki yakınların bazı durumlarda birbirine yardım etmesini hukukî müeyyideye bağlamıştır.

İslam hukukçuları da ebeveyn-evlat ve birbirinin mirasçısı olan akraba arasında yardımlaşma ve nafaka yükümlülüğüne işaret eden ayet ve hadislerle fıkhın genel ilkeleri ışığında hısımlık nafakasıyla ilgili zengin bir doktrin oluşturmuşlardır. (bk. Bakara 2/233; İsrâ 17/23; Ankebût 29/8; Lokmân 31/14; Müsned, II, 226; IV, 64, 163; V, 377; İbn Mâce, Ticârât, 64; Ebû Dâvûd, Edeb, 119-120; Büyu, 77)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet