Kendi iç âlemimizi de mescitler topluluğu olarak görebilir miyiz?

Değerli kardeşimiz,

وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللّٰهِ اَنْ يُذْكَرَ ف۪يهَا اسْمُهُ وَسَعٰى ف۪ى خَرَابِهَا   

"Allah'ın mescitlerinde, Allah'ın adının anılmasından men eden ve harabına çalışandan daha zalim kim olabilir?" (Bakara, 2/114)

Ayet, Allah'ın adının anıldığı mescitlere saldıran, oralarda ibadete engel olan ve onların harabına çalışanların dehşetli zulmünden bahsetmektedir. Tarih, hemen her devirde böyle zalimleri kaydetmiştir. Ancak, kendi iç âlemimizi de mescitler topluluğu olarak görebiliriz.

İç âlemimizde nefis, kalb, ruh, sır, hafi gibi manevi derinliğimizi ifade eden latifeler vardır. Günümüz ifadesiyle bunları “şuur altımızın derinlikleri” olarak görebiliriz. Bunların her birinin kendine has özellikleri ve terbiyesi vardır.

Bu bağlamda işarî tefsir olarak şöyle manalara dikkat çekilmiştir:

"Nefis, kalb, ruh, sır, hafi gibi latifelerimiz birer mescittir. Bunların her birinin kendine münasip zikri vardır.

Nefis mescidinin zikri, taat ve ibadettir. Orada zikrin menedilmesi, hasenatın terki ve seyyiata yapışmaktır.

Kalb mescidinin zikri, tevhid ve marifettir. Burada zikrin menedilmesi şüphelere sarılmak ve şehevata gönül vermektir.

Ruh mescidinin zikri, şevk ve muhabbettir. Zikirden menedilmesi, dünyevî hazlar ve ruhu uyuşturan şeylerdir.

Sır mescidinin zikri şuhut ve murakabedir. Zikirden menedilmesi, keramete meyildir.

Hafi mescidinin zikri, bezl-i vücud ve terk-i mevcuttur. (Yani, vücudunu Hakk yolunda feda etmek ve varlıklardan alakayı kesmektir). Zikirden menedilmesi, müşahede ve mükaşefelere yönelmektir." (Zerkani, Menahilu'l-İrfan, II, 84) (Yani, maneviyatta belli bir makama gelmiş olan birinin bir kısım gaybî şeyleri görmek ve keşfetmeyi gaye haline getirmesi, maneviyatına zarar verir, kendinden bekleneni vermesine engel olur.)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet