İnsanın müfettiş ve halife olması ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

İnsan yeryüzünün bir müfettişidir. Müfettiş ise, bir şeyi teftiş eden, tetkik ve tahkik ile kusur ve iyilikleri görüp anlayan ve gerekli mercilere bildiren, kısaca her şeyi araştırandır. Bu müfettişlikten maksat, insanın maddî ve manevî bütün duyguları ile kâinattaki varlıkları araştırıp değerlendirmesidir. Zaten ilimlerin yaptığı da budur. Nitekim Nobel ödüllü Fizikçi Pakistanlı Muhammed Abdüsselam ilmi, Allah’ın kâinattaki sanatlarını araştırma gayreti olarak tarif eder.

İşte insan, kendisine verilen akıl ve diğer duygularla bu araştırmayı yapmaktadır. Dil bütün tatları, göz bütün renkleri, kulak bütün sesleri ayrıştırmaktadır.

Her eser, sahibini gösterdiği gibi, bu kâinattaki bütün varlıklar da Allah’ı göstermektedir. Mesela, insanların ne yüzleri, ne gözleri ve ne de parmak izleri hiç birbirini tutmamaktadır. Bu günümüzdeki insanlarda böyle olduğu gibi, geçmişteki insanlarda da böyledir, gelecekte de böyle olacaktır. Bu tip farklılıklar, hayvanlar, bitkiler ve kar tanelerine varıncaya kadar her şeyde kendini göstermektedir.

Her şeyin kendisine has bir özellikle yaratılışı Allah’ın tekliğini, sonsuz ilim, irade ve kudretini apaçık ortaya koymaktadır. Allah bu eserleriyle kendisini insana tanıttırmak istediği gibi, nimetleriyle de insanı sevdiğini gösteriyor. İnsanın da iman ederek O’nu tanıdığını, ibadet ederek de sevdiğini bildirmesini istiyor.

İnsan, küçük-büyük her hareketi kaydedilen, hem mahlûkata ve hem de Allah’a karşı büyük sorumluluğu olan zeminin halifesidir. İnsanın yetkisi oranında mesuliyeti artmaktadır. Buna bağlı olarak mükâfatı da cezası da büyük olacaktır. Nasıl ki halife olan kimse, başkalarının yanında gelişigüzel hareket edemez. Uluorta, rastgele konuşamaz. Bütün davranışlarında dikkatli olmak zorundadır.

Öyle ise insan, her hâl ve hareketinin kaydedildiğini bilince, insanlara gülünç ve Allah’a karşı mahcup duruma düşmemek için, ölçülü ve dikkatli bir hayat yaşamaya mecburdur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet