En güzel şekilde yaratıldıysak, neden yakışıklı olmayanlar var?

- İnsanların en güzel şekilde yaratıldığını okudum. İnsanların hepsi yakışıklı mı?
- Birisine çirkin dersek Allah’ı yalanlamış mı oluruz?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an’da “bütün insanları yakışıklı yarattım” diye bir ilahi beyan yoktur.

Kullanılan ifade “ahsen-i takvim”dir. (Tin, 95/4)

Alimler, bu kavramı farklı yorumlamışlar. Önemli bir kısmı şöyledir:

a) En güzel kıvamda yaratıldığı belirtilen insanın bu “ahsen-i takvim” vasfı, insanların fiziki bünyelerine aittir.

Diğer canlıların bir kısmı, dört ayaklı, bir kısmı sürüngen iken, insan iki ayağı üstünde, ayakta dik durabilen, yürüyebilen bir şekilde yaratılmıştır.

Diğer hayvanlara tabii post elbisesi giydirilmişken, insanın bedeni postsuz, parlak bir deri ile kaplanmıştır.

İnsan yeryüzü halifesi olarak yaratıldığı için, bu unvana yakışacak şekilde, özel üniforma (elbise) giymesi öğretilmiştir. Siması, diğer hayvanlardan, ta uzaktan fark edilecek kadar güzeldir. (krş. Taberi, el-Bkaî, el-Meraği, ilgili ayetin tefsiri)

b) İbn Abbas’tan nakledildiğine göre, bunun anlamı şudur:

Allah bütün hayvanları “yüz üstü bükülmüş” bir şekilde yaratılmıştır. Yiyecek ve içeceklerini de başını eğip bükerek gerçekleştirir. İnsan bunun tek istisnasıdır. İnsan yiyeceğini, içeceğini elleriyle alır. (Taberi, Razi, el-Bkaî, el-Meraği, ilgili yer)

c) Bazı alimlere göre, “ahsen-i takvim” den maksat, insanın akıl, idrak, ilim, edep, beyan / konuşma kabiliyeti gibi manevi donanımlardır. (Razi, ilgili ayetin tefsiri)

Demek ki, bu güzellik (yakışıklılık manasına değil), fiziki olarak farklı bir bünyeye sahip, metafizik açısından da değerli donanımlara sahip olması anlamına gelir. (Razi, el-Bikaî, ilgili yer)

d) Bediüzzaman Hazretleri de özellikle “ahsen-i takvim” kavramını manevi güzellikler olarak değerlendirmiş ve bir yerde şu ifadelere yer vermiştir:

“İNSAN ahsen-i takvimde yaratıldığı ve ona gayet cami’(geniş kapsamlı) bir istidat verildiği için, esfel-i sâfilînden tâ âlâ-yı illiyyîne, ferşten tâ Arşa, zerreden tâ şemse kadar dizilmiş olan makamâta, merâtibe, derecâta, derekâta girebilir ve düşebilir bir meydan-ı imtihana atılmış, nihayetsiz sukut ve suûda giden iki yol onun önünde açılmış bir mu’cize-i kudret ve netice-i hilkat ve acube-i san’at olarak şu dünyaya gönderilmiştir.” (bk. Sözler, Yirmi Üçüncü Söz, s. 319)

“İnsan, şu dünyaya bir memur ve misafir olarak gönderilmiş, çok ehemmiyetli istidad ona verilmiş. Ve o istidadata göre ehemmiyetli vazifeler tevdi edilmiş. Ve insanı, o gayeye ve o vazifelere çalıştırmak için, şiddetli teşvikler ve dehşetli tehdidler edilmiş. Başka yerde izah ettiğimiz vazife-i insaniyetin ve ubudiyetin esasatını şurada icmal edeceğiz. Tâ ki, "ahsen-i takvim" sırrı anlaşılsın” (bk. age., s. 329)

(Bu bilgiler biraz uzun olduğundan onları buraya değil, sizi oraya davet ediyoruz...)

Burada açıklayıcı olur diye bir ek bilgiyi paylaşmak isteriz:

Zamanının kralı olan adamın biri, bir gece karanlığında hanımıyla dışarıda dolaşırken -hanımını çok güzel bulmuş olmalı ki- “Eğer sen Ay'dan daha güzel değilsen boşsun.” demiş. Sonra da fetva peşine düşmüştür. Alimler hanımının boş olduğuna hükmetmişler. Yalnız kadı Yahya b. Eksem “hanımının Ay'dan daha güzel olduğunu, dolayısıyla da boşanmanın söz konusu olmadığına” fetva vermiştir. Sonra, kendisine “Sen neye dayanarak kendi hocalarına da muhalif fetva verdin?” diye sormuşlar. O da şöyle cevap vermiştir. “Fetva ilimle olur. Bu alimler böyle fetva vermişlerse de onlardan daha alim olan biri dediğim gibi fetva vermiştir. O da Allah’tır ki: ‘Ben insanları ahsen-i takvimde yarattım.’ diye buyurmuştur.” (Razi, el-Bikaî, ilgili yer)

Bazı salih kimselerin yaptığı şu dua da güzeldir:

“Allah’ım! Bizi dünyada ahsen-i takvim suretinde / en güzel bir şekilde yarattın. Ne olur ahirette de bize en güzel muamelede bulun; günahlarımızı affet, kusurlarımızı görme!” (Razi, a.g.y) AMÎN! AMÎN!  AMÎN!

İlave bilgi için tıklayınız:

- İnsanın ahsen-i takvîmde yaratılması ne demektir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet