Ayete göre, peygamberler de mi zalim?

- Ahzap 72’ye göre peygamberler ve veli zatlardan zalimdir?
- Ahzap 72 hangi insanlara hitap ediyor?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, ayetlerde geçen ifadeleri diğer ayetlerle ve sahih hadislerle beraber anlamak gerekir.

Eğer bu ifade bütün insanlar için söz konusu olursa, o zaman her insanın zalim veya cahil olması değil, zalim ve cahil olmaya müsait ve o potansiyele sahip demektir. Zira insan melek değildir, iyilik de kötülük de yapmaya uygun yaratılmıştır.

Diğer taraftan Kuran’da Âdem’in “halifelik” mevkiine sahip olduğu (bk. Bakara 2/30), Âdemoğlunun mükerrem kılındığı (bk. İsra 17/70) ve insanın “ahsen-i takvim” üzere yaratıldığı (bk. Tîn 95/4) bildirilir.

Demek ki insan, hem en güzel bir varlık hem halife hem mükerrem olabilecek hem de zalim ve cahil olabilecek şekilde yaratılmıştır. İnsan özgür iradesiyle bunlardan istediği seçebilir.

Soruda geçen ayetin meali şöyledir:

“Biz emaneti göklere, yerküreye ve dağlara teklif ettik, ama onlar bunu yüklenmek istemediler, ondan korktular ve onu insan yüklendi. Kuşkusuz insan çok zalim, çok bilgisizdir.” (Ahzab, 33/72)

Bu ayette umum olarak insanlardan bahsedilir. Onların zalim olduğu belirtilir. Genel manada bir topluluğa yapılan hitapta topluluğun hepsinin o hitaptaki hükme dahil olması gerekmez. “Her umumi olan bir hükümden mutlaka isitsna edilecek istisnaları vardır.” kaidesi kabul edilen mukarrer bir prensiptir.

- Kaldı ki, söz konusu edilen emanetin temel esası Allah’a iman etmek, onu tanımaktan ibarettir. Bu görevi asıl üstlenenler ise elbette peygamberlerdir. Onların bu konuda “zalim” olarak nitelenmelerine imkân var mıdır!

Nitekim Hasan-ı Basri gibi ünlü âlimlere göre, ayette “zalim” olarak nitelenen insandan maksat kâfir ve münafıklardır. (bk. Kutubi, ilgili ayetin tefsiri)

Bu ayetin ardından gelen,

 “Böyle yaptı ki Allah, münafık erkekleri ve münafık kadınları, müşrik erkekleri ve müşrik kadınları cezalandırsın, mümin erkeklerin ve mümin kadınların da tövbelerini kabul buyursun. Allah çok bağışlayıcı, ziyadesiyle esirgeyicidir.” (bk. Ahzab, 33/73)

mealindeki ayetin ifadesinden de bu gerçeği öğrenebiliyoruz.

Ayrıca, bu emanetin yüklenmesi demek, bilmeyen insanların onu öğrenmesi ve ona göre amel etmesi demektir. Peygamberler ise bu tür “yüklenme” ile sorumlu değildir. Bilakis, onlar bu emanetin diğer insanlara yüklenmesine aracıdır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Ahzab suresi 72. ayete göre, zalimlik ve cahillik insanın doğasında mı vardır?

- İnsanın ahsen-i takvîmde yaratılması ne demektir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet