Ahlaksız insanlar hangi isme mazhar?

- Her insanın mazharı olduğu bir esma var ise ahlaksız şerir vb vasıftaki insanlar hangi isme mazhardır.
- Hakaiki eşya bir isme dayanırsa şeytan hangi isme dayanır?
- ​İnsi ve cinni şeytanlarda hangi ismin mazhariyeti azamiyetle gözükür?
- Hangi isimlerin tecellisine dayanan hakikatleri vardır?

Değerli kardeşimiz,

Her insanın mazhar olduğu -bir değil- yüzlerce esma vardır. Cismaniyeti itibariyle mazhar olduğu isimler vardır. Örneğin;

1) Bir taşı, bir nesneyi yaratan Allah’ın Halık, Musavvir, Müzeyyin, Alim, Hakim, Kadir gibi isimler bu cansız cisimlerde tecelli ettiği gibi, bir cisim veya cisimler topluluğu olan insanlarda da tecelli etmektedir.

2) İnsan hayat sahibi olduğu için diğer canlıların mazhar olduğu Rahman, Rahim, Rezzak gibi isimlere o da mazhardır.

3) İnsan, diğer canlılarda bulunmayan akıl, şuur, mantık, fikir ve insaniyet itibariyle de Hakim, Alim, Vedud, Rahim, Muhsin, Mukrim gibi isimlere mazhardır.

4) İnsan, iman dairesine girmekle, vahidiyet ve ehadiyet penceresinden iman dürbünüyle göreceği Mü’min, Mün’im, Varis, Bais, Tevvab, Ğafur, Afuv, Şekur gibi ekser isimlerin tecellilerine mazhar olabilir.

Demek ki, iman dairesinde olmayan, kötü ve şerir insanlar da yaratılmışlık ve insanlık donanımıyla fıtraten mazhar olduğu pek çok isimler vardır.

- Şunu da unutmayalım ki, esmaya mazhar olmak iki şekilde söz konusudur:

Birincisi: Yukarıdaki maddelerde de izah edildiği üzere, insanın iradesiyle kazanmadığı, yaratılış itibariyle tecellilerine zorunlu olarak mazhar olma keyfiyetidir. Halık-mahluk, Rezzak-merzuk, Musavvir-musavver, Muhyi-muhya/hayy, Mumit-mumat/meyyit insan ve esma ilişkilerinde insanın mazhariyeti zorunludur.

İkincisi: (Peygamberler gibi istisnalar hariç) genel olarak insanın kendi iradesiyle kazanmaya çalıştığı, yaratılışta var olan manevi güzel çekirdeklerin “iman-İslamiyet” tarlasında sümbül vermesine vesile olduğu hakiki insanlık çiçeklerinin açılması manasına gelen bir mazhariyettir. Mabud-abd, Halık-mahluk, Habib-mahbub, Mün’im-mün’am, Rezzak-marzuk, Şafi-mariz, hülasa Hz. Üveys el-Karani’nin münacatı ve benzerlerinde yer alan hakikatlerin anlaşılması, ancak iman ve İslamiyet ile mümkündür.

- Aşağıdaki Nurlu ifadeler, konumuzu tenvir edecek diye düşünüyoruz:

“...İşte, eğer aklın evhamda boğulmamış ise anlarsın ki: Bir kelime-i kudreti, meselâ 'bal arısı'nı ekser eşyaya bir nevi küçük fihriste yapmak ve bir sahifede meselâ 'insan'da şu kitab-ı kâinatın ekser mes'elelerini yazmak, hem bir noktada meselâ küçücük 'incir çekirdeği'nde koca incir ağacının proğramını dercetmek ve bir harfte meselâ 'kalb-i beşer'de şu âlem-i kebirin safahatında tecelli ve ihata eden bütün esmanın âsârını göstermek ve bir mercimek tanesi kadar mevki tutan 'kuvve-i hâfıza-i insaniyede' bir kütüphane kadar yazı yazdırmak ve bütün hâdisat-ı kevniyenin mufassal fihristesini o kuvvecikte dercetmek, elbette ve elbette Hâlık-ı Küll-i Şey'e has ve bu kâinatın Rabb-i Zülcelal'ine mahsus bir hâtemdir.” (bk. Nur Çeşmesi, s. 117)

“İşte celal ve haşmet noktasında vâhidiyet göründüğü gibi, cemal ve rahmet noktasında dahi nimet ve ihsan, ehadiyet-i İlahiyeyi ilân eder. Çünki zîhayatta ve bilhâssa insanda, o derece san'at-ı câmia içinde; hadsiz enva'-ı nimeti anlayacak, kabul edecek, isteyecek cihazat ve âletler vardır ki; bütün kâinatta tecelli eden bütün esmasının cilvesine mazhardır. Âdeta bir nokta-i mihrakıye hükmünde, bütün esma-i hüsnayı birden mahiyetinin âyinesiyle gösterir ve onunla ehadiyet-i İlahiyeyi ilân eder.” (bk. Mektubat, s. 235)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Allah'ın bütün isimleri insanda tecelli edebilir mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet