Nakliyeciler ve işçiler, verdikleri zararı tazmin etmeleri gerekir mi?

- Evden eve nakliye şirketi, eşyalarımı taşıma esnasında 4. Kattan tv masasını düşürdü, masa parçalandı, telefon teli koptu, ev sahibinin bahçede bulunan bahçe masası parçalandı, bende 200 tl. Paralarını kestim, 600 tl'ye anlaşmıştık, 400 tl. verdim.
- Taşıyan kişiler işçi olduklarını, zaten o paranın 300 tl.'si ile kamyona mazot alacaklarını, onlara 100'er tl. kaldığını onuda benim kestiğimi, 100 tl'yi üç kişinin paylaşmak zorunda olduklarını söylediler, ancak tavırları durumu uygun dille anlatmak yerine, eşime çıkışmak şeklinde olunca ben de parayı vermedim.
- Tahmini bir bedel kestim, ancak sonradan beni bu durum çok düşündürdü, acaba kul hakkına mı girmiş oldum.

Değerli kardeşimiz,

Nakliye gibi işler yapanlara “ecir-i amm” denilir.

- İmam-ı Azam, İmam Şafii ve Hanbeli mezhebine göre, bir kasıt olmadan meydana gelen zarardan sorumlu değildir.

- Hanefi mezhebinin iki imamı olan İmam Ebu Yusuf, İmam Muhammed ile İmam Ahmed b. Hanbel’in diğer bir görüşüne göre ve Maliki mezhebine göre bir kasıt olmadan da olsa, işçiler meydana gelen zararı tazmin etmek zorundadır. (bk. V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslami, 4/767-768)

Buna göre, işçi / işçiler, işinden veya fiilinden dolayı üzerine aldığı bir işte bir zarar meydana getirirse, meselâ, terzinin kumaşı yırtması, hamalın dikkatsizlikten sırtındaki malları düşürüp telef etmesi gibi durumlarda, maldaki zararları ödemekle yükümlüdür. (el-Mavsilî, el-İhtiyâr li Ta'lili'l-muhtâr, İstanbul 1980, II, 54)

- Siz bu ikinci kısım alimlerin verdiği fetvaya göre âdil bir şekilde zararı tespit edip onlara tazmin etmişseniz caiz olur.

- Bu ve benzeri konularda bir sıkıntıya ve ihtilafa neden olmaması için, işe başlamadan önce, bir kasıt olmadan meydana geleecek zararların tazmin edilip edilmeyeceğinin belirlenmesi ve tarafların imzalaması en güzelidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet