Münavi ve eseri "Feyzü'l-Kadir" hakkında bilgi verir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

MUHAMMED ABDÜRRAÛF EL-MÜNAVİ

Zeynüddîn Muhammed Abdürraûf b. Tâcil'ârifîn b. Nûriddîn Alî el-Münâvî el-Haddâdî (ö. 1031/1622), hadis âlimi, fakih ve sufî.

952'de (1545) Kahire'de doğdu. Büyük dedesi Şehâbeddin Ahmed, VII. (XIII.) yüz­yılda Tunus'taki Haddâde köyünden Mısır'­daki Münyetü Benî Hasîb'e gelip yerleşti­ği için, Haddâdî ve Münâvî (Münevî), ayrıca Kahiri ve Şafiî nisbeleriyle anılmıştır.

Ba­bası, dedesi ve büyük dedeleri de tanın­mış âlimlerden olan Münâvî küçük yaşta Kur'ân-ı Kerîm'i ve hadis, fıkıh, nahiv gi­bi ilimlere dair bazı metinleri ezberledi. Başta Arap diline dair ilimleri okuduğu ba­bası ve en çok faydalandığı hocası Şem­seddin er-Remlî olmak üzere Muhammed b. Salim et-Tablâvî, Muhammed b. Ali el-Bekrî ve Nûreddin İbn Gânim gibi âlim­lerden tefsir, hadis, fıkıh ve tasavvuf oku­du.

Kendisinden oğulları Tâceddin Muham­med ve Zeynelâbidîn ile Süleyman el-Bâbilî, Ahmed b. Muhammed el-Makkarî ve Üchûrî faydalandı. Müctehid hafızların sonuncusu kabul edilen Münâvî hadiste ve "zamanın Şâfiîsi" diye anılacak kadar fıkıh­ta söz sahibi olduğundan mezhebinin ter­cihlerine aykırı da olsa daha sahih gördü­ğü hadisleri belirtmekten geri kalmadı. Ta­savvuf terbiyesini Abdülvehhâb b. Ahmed eş-Şa'rânî'den aldı ve Halvetiyye, Bayramiyye, Şâzeliyye, Nakşibendiyye tarikatla­rına intisap etti.

Şafiî nâibliğiyle görevlen­dirilen Münâvî bu görevi bırakarak evine kapandı ve telifle meşgul oldu. Uzun süre kaldığı uzletten çıktıktan sonra Sâlihiyye Medresesi'nde hocalık yapmaya başladı. Münâvî 23 Safer 1031'de (7 Ocak 1622) Kahire'de vefat etti ve bugün Zâviyetü'l-Münâvî diye bilinen yere defnedildi. Ba­bası ve iki oğlu da orada medfundur. Düşmanlarından birinin Münâvî'yi zehirledi­ği, tedavi maksadıyla aldığı ilâçlar dolayı­sıyla çok zayıfladığı ve sonunda öldüğü zik­redilmektedir. (Muhibbî, 11, 413)

Oğulların­dan Zeynelâbidîn fıkıh, ferâiz ve hesap ala­nında iyi yetişmiş bir âlim, Halvetiyye ta­rikatına mensup bir zâhid olup Münâvî'nin sağlığında vefat etmiştir (ö. 1026/ 1617). Babasının hayatına dair İ'lâmü'l-hâdır ve'l-bâdî bi-tercemeti Abdirraûf el-Münâvî el-Haddâdî adlı bir eser ka­leme alan di­ğer oğlu Tâceddin Muhammed de İbnü'l-Fârız'ın et-Tâ'iyyetü'l-kübrâ adlı kaside­sini şerhetmiş, babası hayatının son yılla­rında rahatsızlandığında eserlerinin teli­fine yardım etmiştir.

Eserleri: Münavi hadis ilminde on yedi, Fıkıh ilminde yedi, Kelam ilminde dört, Biyografi-Siyer-Şemail alanında on, Ahlak ve Tasavvufla ilgili dört, Dil ve Edebiyatla ilgili iki, Felsefe iki, Tıp ilminde bir eser kaleme almıştır. 

Feyzü'l-Kadir Şerhu'l-Camii's-Sağir: 

Süyûtî'ye ait eserin şerhleri arasında en çok kabul görenidir. Münâvî hadisleri genişçe şerhetmiş, bazı yerlerde hadislerin râvileri hakkında bilgi vermiş, ancak çok defa hadisin sıhhatine dair görüş belirtmemiştir. Eser Alkamî'nin el-Kevkebü'l-münîr fî şerhi'l-Câmii's-sağir'i ile (Kahire, 1329) ayrıca say­faların üst tarafında el-Câmiu's-sağir'in metniyle birlikte altı cilt (Kahire 1356, 1357; Beyrut 1391/1972) ve Hamdî ed-Demirtaş Muhammed tarafından on üç cilt (Mekke-Riyad 1418/1998) halinde yayımlanmış­tır. İbnü's-Sıddîk Ebü'l-Feyz, bu kitaba el-Müdâvî li-'ileli'l-Münâvî adıyla dört bü­yük cilt hacminde bir haşiye yazarak Münâvî'nin hadisleri değerlendirirken yaptı­ğı hataları göstermiştir. (Alî b. Ebî Tâlib, neşredenin girişi, s. 17) 

(bk. T.D.V. İslam Ansiklopedisi, MÜNAVİ MUHAMMED ABDÜRRAÛF mad., M. Yaşar Kandemir, İstanbul 2006, XXXI/572-573)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet