Kurbanını kesmeden hacdan dönen ne yapmalı?

- Bir kimse kurbanını kesmeden hacdan dönse, ona ne lazım gelir?
- Hacda kesilen kurbanlar hakkında bilgi verir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Kesilmesi vacip olan bir kurbanı, kesmeden veya kestirmeden hacdan veya umreden dönen kişi, gelecek senelerde tekrar gittiği zaman keser veya giden birisine parasını verip vekaletle harem bölgesinde kestirir.

Hac ve umre yapan kimselerin Harem sınırları içinde kestikleri kurbana hedy (hediy) denir.

Hac ve umre yapmayanların Kurban Bayramı dolayısıyla kestikleri kurbana ise udhiyye denir.

Deve, sığır gibi büyükbaş hayvanlardan olduğunda “bedene”, koyun keçi cinsinden olduğunda “dem” adını alan hedy kurbanı nafile ve vâcip olmak üzere ikiye ayrılır.

Nafile hedy, hac ya da umre niyetiyle Mekke’ye giden kişinin kurban kesmesini vacip kılacak herhangi bir mükellefiyeti olmaksızın sırf Allah rızası için kestiği kurbandır. Hz. Peygamber (asm)’in bu amaçla 100 deve kurban ettiği nakledilmektedir (Dârimî, Menâsik, 34; Buhârî, Hac, 121-122; İbn Mâce, Menâsik, 84)

Vacip hedy ise iki türlüdür.

Birincisi, adak sebebiyle kişinin zimmetinde borç olarak tahakkuk eden hedydir.

İkincisi, temettu veya kıran haccı yapan kimselerin kesmek zorunda oldukları şükür kurbanı ile hac ve umrenin vaciplerinden birinin yerine getirilmemesi veya ihram yasaklarına uyulmaması halinde kesilen ceza kurbanıdır.

Şükür kurbanının en faziletlisi sırasıyla deve, sığır ve koyundur. Kurban kesmeye gücü yetmeyen veya bulamayan kimse, üç günü hac sırasında, yedi günü hacdan sonra olmak üzere on gün oruç tutarlar.

Ceza kurbanı ise, çiğnenen yasağın türüne göre büyükbaş veya küçükbaş hayvan olmak üzere farklılık arzeder.

Hedyin kesileceği yer ve zaman konusunda fakihler arasında önemli bir görüş ayrılığı mevcut değildir. Hedy kurbanının Harem sınırları içinde kesilmesi gerektiği hususunda ittifak bulunması yanında çoğunluk hac kurbanının Mina’da, umre kurbanının ise Mekke’de Merve tepesi yanında kesilmesinin daha faziletli olduğunu belirtmiştir.

Kesim zamanına gelince, üç mezhebe göre şükür kurbanının kurban bayramı günlerinde kesilmesi gerekir. Şâfiîler’e göre ise başka günlerde de kesilmesi câiz olmakla birlikte bu günlerde kesilmesi daha faziletlidir.

İhram yasaklarını ihlâlden dolayı kesilecek cinayet kurbanı için belli bir vakit olmadığı konusunda da görüş birliği mevcuttur.

Şafiî ve Malikiler’e göre adağın ve nafile kurbanların kesim vakti, kurban bayramı günleri iken Hanefîler bunun belli bir vakti olmadığını, ancak bu günlerde kesilmesinin daha faziletli olduğunu belirtmişlerdir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet