Kıyamet günü kimlerin yüzüne bakılmaz?

"Üç kimse vardır ki, kıyamet günü Allah onların tarafına bakmaz; anne-babasına asi olan çocuk, erkeğe benzemeye çalışan kadın ve deyyus." (Nesai, Zekat 69)
a) Kadına benzemeye çalışan erkeğe Allah kıyamet günü bakar mı?
b) Bir de kadın eşini kıskanmasa deyyus olmaz mı haşa neden böyle bir ayrıma gidilmiş?

Değerli kardeşimiz,

İlgili hadis rivayeti için bk. Nesai, h. no: 2562.

Fakat Nesai’de başka haslet sahiplerinin de sayıldığı rivayetlerin söz konusu olması, bu cezaların yalnız zikredilen üç kişiye mahsus olmadığını göstermektedir.

Bilakis, irşadın gereği olarak muhatapların oluşturduğu makama göre söz konusu edilmiştir. Örneğin aynı hadis rivayetinin ikinci cümlesinde “Anne-babasına karşı saygısız davranan, şarap imal edip içmekte ısrar eden ve bir şey verip yaptığı iyiliği başa kakan kimselerin de cennete girmeyeceklerine” dair bir hüküm ifade edilmiştir. (bk. Nesai, a.g.y).

Bizzat Nesai’de başka suçlardan dolayı da yüzlerine bakılmayan kimselere dikkat çekilmiştir.

Mealimi vereceğimiz ayetten de bazı hasletlerin zikredilmesi bir hasır için değil, dikkat çekici bir örnek olarak verildiğini anlamak mümkündür.

“Allah’a verdikleri sözü ve yeminlerini az bir bedelle satanlara gelince, işte onların ahirette hiç nasipleri yoktur. Kıyamet günü Allah onlarla konuşmayacak, onlara bakmayacak ve onları temize çıkarmayacaktır. Onlar için çok elem verici bir azap vardır.” (Al-i İmran, 3/77)

Evet, mealini verdiğimiz bu ayette dinini dünyaya satan, Allah’ın adını -yalan yere yemin kalkanı olarak- kullananların kötü akıbetlerine işaret edilmiştir.

Bu ayetin nüzul sebebi bazı Yahudiler olarak gösterilmiştir. (bk. Zemahşeri, Razi, ilgili yer)

Ancak bu ayetteki ikaza rağmen, ahiret hayatının varlığına inanan hiçbir akıl ve izan sahibi geçici bazı dünyevî çıkar ve hazlar uğruna ebedî ahiret nimetlerinden yoksun kalmayı, üstelik Allah’ın kendilerini muhatap kabul etmeyip yüzüne bile bakmayacağı kimselerden olmayı, dolayısıyla onun engin af ve mağfiretinin kapılarını kendi eliyle kendi suratına kapatmayı, sonunda da elem verici bir azaba çarptırılmayı göze alma anlamına gelen bu çirkin yola tevessül eden herkes için ciddi bir uyarıdır. (bk. İbn Atıyye; Zemahşerî, ilgili yer)

a) “Kadına benzemeye çalışan erkeğe Allah kıyamet günü bakar mı?” şeklindeki soruya gelince,

Sahih hadis rivayetine göre, Abdullah b. Abbas şöyle demiştir:

“Peygamberimiz (asm) kadınlara benzemeye çalışan erkeklere de erkeklere benzemeye çalışan kadınlara da lanet etti.” (bk. Buhari, h. no: 5885)

b) Deyyus kelimesi daha çok eşinin zina ve onun mukaddimeleri olan durumlar karşısında kıskanmayan, gayrete gelmeyen erkekler için kullanılır.

Görebildiğimiz kadarıyla kocasının zina ve fuhşiyatın öncü fiillerine kıskanmayan, gayrete gelmeyen kadın için bu damga kullanılmamıştır. Kadının da erkek gibi gördüğü günah olan şeyleri eliyle izale etmesi, olmazsa diliyle o kötülüğü işleyen kimseyi uyarması, olmazsa kalbiyle buğuz etmesi önemli bir vazifesidir.

Fakat bu kıskançlık damarı erkeklerde daha fazladır, onların onuru daha fazla kırılgandır, halk arasındaki durumu daha kritiktir. Bütün bu çirkinliklere rağmen gayreti harekete geçmeyen kimsenin “Deyyus” damgasını yemesi çok yerindedir.

Bununla beraber kadın, duygusal hareketleri çok, fevri hareketleri düzensiz, meseleleri tahkik etmeden yanlış karar verme, hatta iftirada bulunma lüksü fazla; buna mukabil, kocasının gayrimeşru işlerinden ötürü onurunun kırılması daha az, halk arasında erkeklere nazaran ayıplanması daha hafif olduğundan, bu ağır damgaya maruz bırakılmaması, -birçok konuda olduğu gibi- kadınlar için bir pozitif ayrımcılıktır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet