Kıyamet günü hakların verilmesi nasıl olacak?

- Kıyamet günü yani öldükten sonra hesaplaşma, hakların sahiplerine verilmesi nasıl olacak?
- Bu hesaplaşma bütün canlılar arasında olacak mı?

Değerli kardeşimiz,

Bu sorunun cevabını bir hadis-i şerif ışığında vermeye çalışalım.

Ebû Hüreyre (ra)’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (asm) şöyle buyurdu:

« لَتُؤَدُّنَّ الْحُقُوقَ إِلَى أَهْلِهَا يَوْمَ الْقيامَةِ حَتَّى يُقَادَ للشَّاةِ الْجَلْحَاء مِنَ الشَّاةِ الْقَرْنَاء »

“Kıyamet gününde, haklar sahiplerine mutlaka verilecektir. Hatta boynuzsuz koyun için, boynuzlu koyundan kısas alınacaktır.” (Müslim, Birr 60).

Kıyamet günü hakların sahiplerine verilmesi, dünya hayatında insanlara zulmedenlerle, başkalarının haklarını gaspedenlerin cezalandırılması, mazlum ve suçsuzların ise mükâfata nail olmasıyla sağlanacaktır. Bilinmesi gereken şaşmaz hakikati şu ayet-i kerime bildiriyor bize:

“Zerre miktarı hayır ve iyilik yapan onun mükâfatını, zerre miktarı şer ve kötülük yapan da onun cezasını görür.” (Zilzâl, 99/7-9), 

Mutlak adalet, Allah Teâlâ’nın adaleti olup, hesap gününde tecelli edecektir. İman edenler için, ahiret inancı bütün dünyevi müeyyidelerin önünde ve üstündedir.

Bu hadis, kıyamet gününde hayvanların da dirilerek mahşer yerine getirileceğine delil teşkil eden rivayetlerden biri kabul edilir. Bu rivayet aynı zamanda Kur’ân-ı Kerîm’in: “Vahşi hayvanlar bir araya gelip toplandığında...” (bk. Tekvîr, 81/5) ayetini açıklayıcı niteliktedir. Gerek Kur’ân-ı Kerîm, gerekse sahih sünnetde bu konuda pek çok deliller bulunabilir. Akıl ve din açısından bir engel bulunmadığı sürece, şer’î delilleri görünürdeki manaları üzere bırakmak ve öyle anlamak dinî bir vecibedir.

Kıyamet gününde, mahşer yerinde toplanmak, mutlaka sevap veya ceza vermek içindir denilemez. Boynuzsuz koyun için boynuzludan kısas almak, kısas-ı mukabele denilen cinsten olup, mükellefler arasında yapılan kısasla bir alakası yoktur. Çünkü hayvanların mükellefiyetle bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu teşbih, her türlü hakkın hak sahibine verileceğini anlamamıza vesile olmaktadır. Mükellef olmayan hayvanlara bile böyle davranılınca, her hareketinden sorumlu tutulan insana yapılacak muamelenin ne derece adil ve hakkaniyetli olacağı kolayca anlaşılabilir.

Özet olarak;

- Allah mutlak adalet sahibidir. Mahşer gününde bütün haklar sahiplerine verilecek ve kimseye zerre kadar zulüm yapılmayacaktır.

- Zalimler, insanların haklarını gasbedenler, kıyamet gününde cezalarını en ağır şekilde göreceklerdir.

- Dünyada yapılan haksızlıklar, ölmeden önce sahiplerine iade edilerek helalleşilmelidir.

- Hayvanlar da kıyamette diriltilecektir.(bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., H. No: 206)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet