İmara açılacak veya imarı yükselecek arsaları önceden yakın kişilere haber veren ve / veya bunu fırsat bilip alanların sorumluluğu nedir?
- Ben bir harita mühendisi olarak işim gereği imar konularıyla iç içeyim. Fakat bu konu hakkında kafamı uzun süredir kurcalayan bazı mevzular var.
Birincisi: örneğin A bölgesi imara açılacak. Bu bölgenin imara açılacağı daha halka duyurulmadan belediyelere, iktidara, erke yakın olan kişi veya topluluklara ya da yardım-hediye-bağış yapanlara söylenmekte; böylelikle bu kişiler düşük fiyattan bolca arsa toplamaktadır.
- Bu şekilde, sırf belediyeyle, bakanlıkla ya da konuyla ilgili erklerle yakın ilişkisi bulunuyor diye bu bilginin verilmesi ya da alınması caiz mi?
İkincisi: bir parselde ne kadar yapı yapılacağı parselin büyüklüğü ve konu olan parseldeki emsal değeriyle ilişkilidir. Örneğin 1000 metrekare olan bir parselde emsal değeri 2 ise toplamı 2000 metrekareyi geçmeyecek bir bina veya yapı yapılabilir. Eğer özel sınırlandırmalar yoksa binayı yapan kişi ister 100 metrekareden 20 daire ister 1000 metrekareden 2 daire yapar. Örneğin elimde 1000 metrekarelik bir arsa var ve idare benim parselim için imar planına emsal değerini 0.55 girmiş ve ben bunu değiştiremiyorum. Bu şartlara göre, bina yapıp satmaktan daha iyi bir teklif geliyor bana ve ben bu arsayı satıyorum. Fakat satış işleminden birkaç gün sonra arsamı alan kişi idareye gidiyor ve emsal değeri sırf alan kişiyle idarenin ilişkileri iyi diye ya da bağışlar vs ile emsal değeri 2.55'e çıkıyor. Eğer aynı emsali idare bana vermiş olsa ben arsamı satmayıp bina yapacaktım ve daha fazla kazanacaktım, ama idare bu hakkı bana tanımadığı için benim parselim değerinin altında satıldı ya da alan kişi haksız kazanç elde etti.
- Böyle bir işleme satın alan ya da idarece konu olmanın vebali-hükmü nedir? Konuları vatandaş, idare (erk) ve işlemi yapan memur bakımından incelerseniz sevinirim.
Değerli kardeşimiz,
1. Bir bölgenin imara açılacağı, açılmadan önce belli bir tarihte ya herkese duyurulur veya hiçbir kimseye söylenmez, açılınca herkes aynı zamanda haberdar olur. Sebebi ne olursa olsun menfaat sağlasın diye belli kişilere duyurmak caiz değildir, bunu duyan kimsenin ucuza arsa kapatması da caiz olmaz, karşı tarafa zulüm ve haksız kazanç elde etmek olur. Duyuranlar ve duyup arsa kapatan sorumludur.
2. Bir arsanın emsali genel menfaat bulunduğunda ve herkese eşit olarak arttırılır. Tanıdık, bildik, taraftar, ortak menfaat sahibi belli kişilere emsal arttırmak caiz olmaz. Kararı vermeyen ama duruma muttali olan kimselerin engellemek için ellerinden geleni yapmaları gerekir.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
