Herkesin kaçacağı gün, kıyamet günü mü haşir günü mü?

- Bu ayetlerde geçen “gün” hangi gün, kıyametin kopma günü mü haşir günü mü?
33. Kulakları sağır eden o ses geldiğinde,
34-36. İşte o gün kişi kardeşinden, annesinden, babasından, eşinden ve çocuklarından kaçar.
37. O gün, herkesin kendine yetip artacak bir derdi vardır.
38 ve 39. O gün birtakım yüzler parlak, güleç ve sevinçlidir.
40-42. Yine o gün birtakım yüzleri de keder bürümüş, hüzünden kapkara kesilmiştir.
- İşte bunlar kâfirlerdir, günahkârlardır. (Abese, 80/33-42)

Değerli kardeşimiz,

Müfessirler, ayette geçen "sahha" ile kıyamet sayhasının, yani sura son üflenişin kastedildiğini söylemişlerdir. (Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Buna göre, bu ayetlerde geçen gün, kıyametin kopma günü değil, haşir günü yani yeniden diriliş günüdür.

Yeniden dirilişin ve ahiretten bir kesitin son derece canlı bir tasvirini veren surenin bu son ayetleri, dünya hayatının geçici zevk ve tasalarını aşıp varlığının anlamı, değeri, amacı ve akıbeti üzerine düşünebilme seviyesine ulaşmış her inşam sarsıcı gerçeklerle yüz yüze getirmektedir.

Haşir gününde evrende meydana gelecek olan olaylar korkunç sesler çıkaracağı için, ona 33. ayette "sâhha" adı ve­rilmiştir. O gün geldiğinde aralarında akrabalık bağı bulunanların birbirinden kaçışının sebebi çeşitli şekillerde izah edilmiştir:

a) Kıyamet olayları herkesi dehşete düşüreceği için, o ortamda insanların birbirini düşünmeleri mümkün değildir; herkes kendi başının derdine düşer.

b) Akrabalıktan doğan haklarını isteyecekleri endişesiyle insanlar birbirinden kaçarlar.

c) Kişi, kendisinin içinde bulunduğu sıkıntılı durumu akrabaları görmesin diye onlardan kaçar.

d) İnsan, akrabasının içinde bulunduğu kötü durumu görmesine rağmen onlara yardım edemeyeceğini ve başlarına gelenlere engel olamayacağım bildiği için kaçar.

Bir önceki surede (bk. Naziat, 79/8-9) kıyamet ve mahşerin dehşetinden dolayı bütün kalplerin korkudan neredeyse yerinden oynayacağı, gözleri korku bürüyeceği bildirilmişti.

Abese suresinin bu son ayetlerinden anlıyoruz ki inkârcı ve isyankârların korku, kaygı ve perişanlıkları devam ederken müminlerin durumları aydınlanınca kalplerindeki korku ve kaygının yerini ferahlık ve sevinç alacak, bu se­vinç yüzlerine yansıyacaktır. (Şevkani, ilgili ayetlerin tefsiri)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Abese suresinde, ahirette herkes o gazabı görünce birbirinden ...

- Mahşer gününde herkes biribirinden kaçacakmış; insan anne ve ...

- Sura üflenipte herkes kabirlerinden çıktıktan sonra, insanlar ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet