Halis kırmızı meyâsire / yastık yasaklandı, anlamındaki hadisi nasıl anlamalıyız?

- Hz. Ali (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:

“Halis kırmızı meyâsire yasaklandı!” (Ebu Davud 4050, Nesei 8/169, İbni Mace 3601, Albânî Sahiha 2395)

- Bu hadisin sıhhati nedir ve bu hadisi nasıl anlamamız lazım, açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Ali’den nakledilen ilgili hadisin tercümesi şöyledir:

“Kırmızı meyasir / eğer yastıkları(na binmek) yasaklandı.”

Diğer bir rivayette Hz. Ali şöyle demiştir:

“Resulullah (asm) bana altın yüzük takmayı, ipek elbise giymeyi ve meyasire (ipekten mamul kırmızı eğer yastığına) binmeyi yasakladı.” (bk. Ebu Davud, Libas,11; Tirmizi, Edeb, 45; Nesaî, Zinet,43-44; İbn Mace, libas, 46- ayrıca bk. Buhari, Libas, 27-28, 36)

Hadiste geçen “meyasîr” kelimesi, “misere”nin çoğuludur. İpekten veya ipek karışımı bir bezden yapılan, atın eğeri veya devenin palanı üzerine konulan kırmızı renkte içi dolu yumuşak yastık anlamına gelir. Acemlerde geçerli bir adettir. (bk.Tuhfetu’l-Ahvezî, 5/370, Avnu’l-Mabud, 11/68)

Bazı alimlerin yorumuna göre, meyasir kırmızı olmadığı takdirde haram olmaz. Çünkü, bu gibi yastıklar bir kibir ve gururun alametidir. Bunu sağlayan unsur ise, kırmızı renktir. Şayet rengi kırmızı değilse, özellikle zayıf olanların istirahat maksadıyla bunu kullanmalarında bir sakınca yoktur. (krş. Haşiyetu’s-Sindi ala süneni İbn Mace, 2/387)

İbn Mace’de yer alan “Misereden, yani kırmızı olanından nehyetti.” manasına gelen ifadesinde de kırmızı renge özellikle vurgu yapılmıştır. (bk. İbn Mace, a.y)

Özetlersek, “meyasir” denilen eğerlerin üzerindeki yastıklara binmekten men edilmenin üç gerekçe söylenebilir.

Birincisi: Bu yastıkların ipekten mamul olmalarıdır. Buharide geçen bir hadiste:

“Biz ipek veya dibac (ipek karışımı) bir elbise giymekten ve onun üzerine oturmaktan nehyedildik.” (Buhari, Libas, 27)

manasına gelen hadis rivayeti bu görüşü desteklemektedir.

İkincisi: Bunların kırmızı renkte olmalardır. İbn Hacer’in belirttiğine göre, hem ipek hem de kırmızı ise, bunun yasağı daha kuvvetli olur.

Üçüncüsü: Sakındırmanın gerekçesi sadece kırmızılık ise, bu takdirde, nehiy israf, gösteriş yapmak, Acemlere benzemek gibi hususlardan dolayıdır. (krş. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 10/307)

Bununla beraber, bazı Hanefi ve Şafii alimlerine göre, bu hadislerdeki nehiy harama değil, kerahete / mekruha yöneliktir. (bk. İbn Hacer, 10/292)

Denilebilir ki, bugün Acemlere benzemek veya kırmızı yastıklı eğerlere binmek artık bir gösteriş vesilesi olmaktan uzaktır. Çünkü, gösteriş vesilesi olan işler, çok daha farklı hale gelmiştir. Bu takdirde bir husus kalır ki, o da ipekten mamul olan şeyler üzerine oturmaktan nehyeden Buhari hadisinin beyanıdır. Şayet ipekten değilse bugün o yastıklara oturmakta bir sakınca olmaz, denilebilir. (krş. İbn Hacer, 10/307)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet