Hadislerde haram kılınmış şeyler var mıdır?

- Kuran-ı kerimde geçmemesine rağmen hadislerde (peygamber efendimiz (sav) tarafından) haram kılınmış şeyler var mıdır?
- Neleri Peygamber efendimizin yaptığı gibi yapmamız Kuran’da açıkça istenmiştir?

Değerli kardeşimiz,

Cevap 1:

Konuyla ilgili bir hadis meali şöyledir:

"Bana, Kur'an-ı Kerim ve onun bir misli (hüccet olmada eş değer bir benzeri) daha verilmiştir. Karnı tok vaziyette koltuğunda oturarak, 'Sadece şu Kur'an'a sarılınız; içinde helal olarak gördüğünüz şeyleri helal sayın, haram olarak gördüğünüzü de haram kabul edin.' diyecek bazı kimselerin gelmesi yakınlaşmıştır. Şüphesiz Allah Resûlünün haram kıldığı şey, Allah’ın haram kılması demektir." (Musned:4/130-133, Tirmizi, İlm, 2660 nolu hadis.)

Aynı muhtevaya sahip bir başka hadis de Mikdâm b. Ma'dîkerib (ra) tarafından rivayet edilmiştir. [bk. Ebu Dâvud, Sünne, 6, (4604); Tirmizî, İlm, 60, (2666); İbnu Mace, Mukaddime 2]

Konuyla ilgili iki ayet meali de şöyledir:

“Onlar ki, ellerindeki Tevrat ve İncil’de yazılı bulunan o elçiye, o ümmi peygambere uyarlar. O ki kendilerine iyiliği emreder, onları kötülükten men eder; onlara temiz ve hoş şeyleri helal, pis ve çirkin şeyleri haram kılar…” (A’raf, 7/157)

“Kendilerine kitap verilenlerden Allah’a ve ahiret gününe iman etmeyen, Allah’ın ve Resulünün haram kıldığını haram saymayan ve hak dini din edinmeyenlerle, ezilip büzülüp kendi elleriyle cizye verinceye kadar savaşın.” (Tevbe, 9/29)

Bu ayetlerde Peygamberimize (asm) haram kılma yetkisi verildiği açıkça görülmektedir.

İkinci ayette "Allah’ın haram kıldığı..." denildikten sonra, Resülünün haram kıldığı da ayrıca belirtilmiştir. Bu nedenle her ikisini de sadece Allah’ın haram kıldığı ayetler olarak sınırlamak yanlış olur. Allah’ın haram kılması ayetlerle olduğuna göre, Resülünün haram kılması bundan ayrı olmalıdır. Ancak Resülünün haram kılması da Allah’ın izni iledir.

Cevap 2:

Allah, Hz. Peygamber Efendimiz (asm)'e Kur'an ayetlerini açıklama yetkisini verdiği gibi, aynı şekilde ona Kur'an’da olmayan konulara hüküm koyma yetkisini de vermiştir.

Elbette asıl Şâri yani kanun koyucu Allah'tır, Resûlü'ne de O'ndan aldığı bu yetkiye dayanarak mecazi anlamda “Şâri” sıfatı verilmiştir.

Nitekim şu ayet, Allah’ın ve Elçisinin verdiği bir hüküm karşısında başka bir tercihinin olmayacağını açıkça ifade eder:

“Allah ve Resûlü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resûlüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (Ahzab, 33/36)

Hz. Peygamber Efendimiz (asm), sadece Kur'an'da mevcut hükümlerle kayıtlı olmaksızın, Allah'ın izniyle genel olarak hüküm koyabilme yetkisine sahiptir.

Buna, beş vakit namazın zamanı, rekatları, nasıl kılınacağı, vitir namazının vacip oluşu, namazlarda Kabe'den önce Beyt-i Makdis'e yönelme, orucu bozan ve bozmayan şeyler, kimlere zekatın farz olduğu, şer'î boşanmanın şekli, diyetlerle ilgili birçok hükümler, içki içmenin cezası, hırsızın hangi miktarda hırsızlık yaparsa cezalandırabileceği, hayızlı kadının namaz kılamaması, oruç tutamaması, büyükannenin mirası gibi hükümler örnek olarak verilebilir.

Ayrıca, Peygamber Efendimiz (asm), ayette (Nisa, 4/23) nikâhı haram kılınanlar arasında sayılmamasına rağmen bunlara bir kadının halası, teyzesi, kız kardeşi, kızı ve erkek kardeşinin kızı üzerine de nikâhlanamayacağını ilâve etmesini (Buharî, Nikah 27), Kur'an’da geçmeyen, katır, merkep, aslan, kaplan, fil, kurt, kirpi, maymun ve köpek gibi hayvanlarla, kartal, atmaca, şahin ve doğan gibi yırtıcı kuşların etlerinin haram kılmasını (Buhârî, Zebâih, 29; Müslim, Sayd 12), erkeklere altın takmayı ve ipek giymeyi haram kılmasını örnek olarak verebiliriz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Sünnetin bağlayıcılığı, örnek alınması ve kaynağının vahiy olup olmadığı konusunda bilgi verir misiniz?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet