Gurbette ölen şehit midir?

- Ben Avrupa'da doğup büyüyen birisiyim, yani gurbetçiyim. Şu hadise göre gurbette ölen kişi şehit sayılıyor:
"Şüphesiz adam doğduğu yerden başka bir yerde öldüğü zaman cennette onun için, (önceki makamına ilaveten) doğduğu yerden ecelinin kesildiği yere kadar bir mesafe ölçülür." (İbn Mâce, Cenâiz, 61)
- Ben her zaman Türkiye'yi vatanım olarak gördüm ve sorum şu yöndedir: Ben Türkiye'de son nefesimi verirsem şehit sayılır mıyım?

Değerli kardeşimiz,

İbn Cevzi bu hadisi uydurma hadislerle ilgili yazdığı “el-Mevduat” adlı eserinde yer vermiştir. Ancak İmam Suyuti bu değerlendirmenin doğru olmadığını bildirmiştir. Hafız İbn Hacer ise, -senedinde HUZEYL adındaki ravi zayıf olduğu için- bu rivayetin zayıf olduğunu belirtmiştir. (bk. Suyuti, Şerhu Süneni İbn Mace, 1/116).

es-Sindi de Suyuti’nin verdiği bilgiye yer vermiştir. Ayrıca, söz konusu Huzeyl ismindeki ravi, Buhari, İbn Adi, İbn Hibban tarafından da zayıf ravi olarak değerlendirilmiştir. İbn Main ise, özellikle bu rivayetin “münker” kabul edilemez olduğunu vurgulamıştır. (bk. Sindi, haşiyetu’s-Sindi alaSüneni İbn Mace, 1/491)

Ebu Bekir el-Kinani de yukarıdaki bilgilere yer vermiş, ayrıca başka bir rivayeti söz konusu etmiş ve onun da zayıf olduğunu bildirmiştir. (bk. Misbahu’z-Zücace fi Zevaidi İbn Mace, 2/54)

- Taberani de bu konuda daha uzunca bir rivayeti İbn Abbas’tan naklen aktarmıştır. Heysemi ise, senedinde yer alan Amr b. el-Husayn “metruku’l-hadis” olduğundan bu rivayetin zayıf olduğunu bildirmiştir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, 2/318)

- Bununla beraber, şayet bu rivayet sahih de olsa, eğer siz Türkiye’de yakın akrabalarınızla aynı şehirde yaşamakta iken -Allah gecinden versin- ölümle karşılaşırsanız şehit sayılmazsınız.

Eğer akrabanızdan veya dost ahbabınızdan kimsenin bulunmadığı bir yerde ölürseniz, o takdirde şehit sayılabilirisiniz. Tabii ki, rivayetin durumu detaylı bir şekilde açıklanmıştır...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet