Gece ve gündüzün şükrünü içinde barındıran dua, ne zaman okunmalıdır?

“Allâhümme mâ asbaha bî min ni’metin, ev bi-ehadin min halkıke fe-minke. Vahdeke lâ şerîke leke, feleke’l-hamdü ve leke’ş-şükru.” 

- Bu dua bütün günün zikrini kapsadığı için, beş vakit namazın sonunda okunabilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Evet, okunabilir. İlgili hadisin orjinali şöyledir:

عن عبداللّهِ بن غنام البياضى رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ قال:قالَ رسولُ اللّهِ : مَنْ قالَ حِينَ يُصْبِحُ: اللَّهُمَّ مَا أصْبَحَ بِى مِنْ نِعْمَةٍ أوْ بِأحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فَمِنْكَ وَحْدَكَ َلآشَرِيكَ لَكَ، لََكَ الْحَمْدُ، وَلَكَ الشُّكْرُ فَقَدْ أدَّى شُكْرَ يَوْمِهِ، وَمَنْ قَالَ مِثْلَ ذلِكَ حِينَ يُمْسِى فَقَدْ أدَّى شُكْرَ لَيْلَتِهِ

Anlamı:

Abdullah İbnu Gannâm el-Beyâzî (radıyallâhu anh) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Kim sabaha erdiği zaman: 'Allah'ım, benimle veya mahlukatından herhangi biriyle hangi nimet sabaha ermişse, bu sendendir. Sen birsin, ortağın yoktur, hamdler sanadır, şükür sanadır.' derse, o günkü şükür borcunu ödemiştir. Kim de aynı şeyler akşama erince söylerse o da o geceki şükür borcunu eda eder." (Ebû Dâvud, Edeb 110)

Bu hadisin senedinin Ceyyid olduğu ifade edilmiştir. (bk. Nevevi, Ezkar, Kahire, 1988, s. 119)

Ceyyid, sahih hadis anlamında kullanılan bir hadis terimidir. (bk. İbn Hacer, Tehzîbü’t-Tehzîb, 9/49)

Bu dua akşamları okunurken, “mâ asbaha” (sabaha ermişse) yerine, “mâ emsâ” (akşama ermişse) denilir.

Bu hadis, akşama ve sabaha eren kişinin üzerinde bir hamd ve şükür borcu olduğunu belirtiyor. Bu borcun ödenmesi için Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın okunmasını tavsiye ettiği dua bize gösteriyor ki, şükür ve hamd, mazhar olunan nimetlerin Allah'tan geldiğini bilmekten, bunu diliyle de ifade etmekten ibarettir. (bk. İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları:7/48-49)

Diğer pek çok duada olduğu gibi bu duayı okumak için de abdestli olmak gerekmez. Bütün hallerde, tüm vakitlerde okumak uygundur. Özellikle namazlardan sonra okumanın sevabı ve fazileti daha çoktur.

Konuyla ilgili iki hadis de şöyledir:

"Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) akşam olunca şu duayı okurdu:

"Elhamdulillah geceye erdik. Mülk de Allah için geceye erdi. Allah'tan başka ilâh yoktur. Tektir, ortağı yoktur. Mülk O'nundur, hamdler O'nadır, O, her şeye kâdirdir. Rabbim! Bu gecede olacak hayrı, bundan sonra olacak hayrı senden taleb ediyorum. Bu gecede olacak şerden ve bundan sonra olacak şerlerden sana sığınıyorum. Rabbim! Tembellikten, yaşlılığın kötülüklerinden sana sığınıyorum. Rabbim! Cehennem azabından, kabir azabından sana sığınıyorum!"

İbnu Mes'ud (radıyallâhu anh) devamla, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın sabah olunca şu duayı okuduğunu söyledi:

"Elhamdulillah sabaha erdik. Mülk de Allah için sabaha erdi." [Müslim, Zikr 75, (2723); Tirmizî, Daavât 13, (3387); Ebû Dâvud, Edeb 110]

Ebû Selâm, Hz. Enes (radıyallâhu anh)'ten naklediyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın şöyle söylediğini işittim:

"Kim akşama ve sabaha erdiği zaman:'Rabb olarak Allah'a, din olarak İslâm'a, resûl olarak Muhammed (aleyhissalâtu vesselâm)'e razı olduk.' derse, onu razı etmek de Allah üzerine bir hak olmuştur." (Rezîn bu duaya: "Kıyamet günü" ifadesini ilave etmiştir.) [Ebû Dâvud, Edeb 110, (5072)] İbnu Mâce, Dua 14]

İlave bilgi için tıklayınız:

- İbadetlere vadedilen netice ve sevaplara kavuşmanın şartları nelerdir? O duayı her okuyan o sevabı alabilir mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet