Finans bankalarındaki kar zarar payı helal midir? Bu konuda "fetva" verilmiş midir; kim tarafından?

Değerli kardeşimiz,

Evet, helaldir ve bu konu İslam hukukunun ticari ortaklıkla ilgili temel esaslarındandır.

"Allah faizi yasaklamış, alış-verişi / alım-satımı ise helal kılmıştır."(Bakara, 2/275)

ayeti bu konuda açıktır. Fetva makamı olarak bu ayet yeter. Buna göre, kâr-zarar ortaklığı esasına dayalı olarak hareket ettiğini söyleyen ve dışarıdan görüldüğü kadarıyla bu prensibe bağılı olan bu kurumların işleri İslam'a uygun olarak devam etmektedir.

Ancak, finans kurumları, eğer taahhüt ettikleri gibi hareket etmeyip, gizli bir şekilde kâr- zarar kuralını ihlal ediyor, faize veya başka haramlara giriyorsa, bu husus, ayetin kâr-zarar esasına dayalı alımsatımla ilgili açık hükmünü değiştirmeyecektir. Bilakis, bu kurumların Kur'an'ın bu prensibinden ayrıldıkları için, günaha girdiklerini gösterecektir. Bu sebeple özel bir fetvacı aramaya gerek yoktur. Çünkü, her fetva, fetvayı veren kişilerin o anda edindikleri bilgileri çerçevesinde gerçekleşir.

Hz. Peygamber (a.s.m) de şöyle buyurmuştur:

"Dikkat edin, aranızda hüküm vermek için bana geliyorsunuz. Ancak ben de bir insanım. Olur ki, hasımlardan biri daha konuşkan, kendini haklı çıkaracak daha fazla deliller ortaya koyabilir. Ve ben de onun söylediklerini doğru kabul edebilir ve ona göre hüküm verebilirim. Eğer böyle bir durumda -onun dediklerine kanarak- bir kararla kardeşinin hakkı olan bir şeyi kendisine verirsem, sakın onu almasın. Çünkü, bu kararla ben ancak ona -kıyamet günü beraberinde getireceği- ateşten bir gömlek biçmiş olurum."(Ahmed b.Hanbel, VI/307).

Ayrıca Hz. Ömer (ra)'in: "Biz zahire göre hüküm vereceğiz. İşin gizli tarafını ise ancak Allah bilir, hükmünü o verir." şeklindeki ifadesi, bu konuya ışık tutmaktadır.

Yine de söyleyelim ki, günümüzde kâr-zarar ortaklığına dayalı çalışan finans kurumlarının meşruiyeti hakkında fetva verenlerden birisi de değerli ilim adamı, Halil Günenç Hocaefendidir.(bk. Günümüz Meselelerine Fetvalar, I/413).

İlave bilgi için tıklayınız:

MÜŞÂREKE (Ortaklık)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet