Eti yenmeyen hayvanların, derilerinden ve kıllarından faydalanmak caiz midir?

Değerli kardeşimiz,

Domuzdan başka, eti yenen ve yenmeyen bütün hayvanların derileri, hayvan şer`î usûle göre kesilmişse, deri üzerine kan v.s. gibi bir pislik bulaşmadıkça temiz sayılırlar. Böyle bir deri üzerinde namaz kılınabilir. 

Domuzdan başka bütün hayvanların derileri, sadece boğazlanma yoluyla temiz olacağı gibi, deriyi tabaklama (dibağatlama) yoluyla da temiz olurlar. Şu halde boğazlanmaksızın kendi kendine ölmüş bir hayvanın derisi, dibağat yoluyla temiz hale getirilip kullanılabilir. 

İbn-i Abbas (ra)`tan rivâyet edildiğine göre: Resûlüllah Efendimiz (asm)'in muhterem zevceleri Sevde bint-i Zem`a`nın (r.anhâ) bir keçisi eceliyle ölmüştü."Yâ Resûlâllah! Bizim keçi öldü." diyerek durumu Allah Resûlüne bildirdi. Allah Resûlü (asm) de ona: "Öyleyse neden derisini almadınız?" diye sordu. Sevde: "Ölmüş bir hayvanın derisini alıp ne yapacağız?" dedi. Bunun üzerine Peygamberimiz (asm) şu açıklamayı yaptılar: "Allah Teâlâ: `Ölen hayvanın derisini tabaklarsanız, size helâl olur ve onu kullanabilirsiniz.` buyurmaktadır." Hz. Sevde (r.anha) derhal birini gönderip ölmüş keçinin derisini yüzdürdü ve kendi eliyle onu tabakladı. Böylece temizlenmiş olan bu deriyi, yırtılıncaya kadar su tulumu olarak kullandı...

Dibâğat iki türlü yapılır:

1. Hakikî dibâğat: Şap, tuz gibi kimyevî maddeler ve ilâçlarla yapılan dibâğat.

2. Hükmî dibâğat: Deri ve postekilere toprak serpmekle veya onları güneşe, havaya ve rüzgâra karşı bırakarak kurutmakla yapılan dibâğat. Her iki usûlle de deri temizlenmiş olur. Üzerinde namaz kılınabilir. Ecnebi ülkelerde murdar bir madde ile tabaklandığı kesin olarak bilinen deriler, üç kere yıkanarak temiz hale getirilebilir. Eğer bu hususda şübhe edilirse, yani, murdar bir madde ile dibağatlandığı kesin olarak bilinemeyip ancak bu hususta vesvese duyulursa, deri temiz hükmündedir. Fakat şübhe ve vesveseden kurtulmak için ihtiyâten yıkanması efdaldir. Esasen şübheye mahal verecek açık bir alâmet ve durum yoksa, daha fazla araştırmaya da lüzum yoktur. Deri temiz kabul edilir. (Mehmet Dikmen, İslam İlmihali)

Hastalık nedeniyle, zehirlenme, boğulma, bir darbeyle vurulma, yuvarlanma, bir başka hayvan tarafından boynuzlanma veya parçalanma sonucu ölen hayvan kendiliğinden ölmüş olur. Bu tür ölen hayvanın eti haram olduğu halde, domuz hariç bunların deri, kemik, kıl ve boynuz gibi kısımlarını kullanmak helâldir. Domuzun eti yenmediği gibi derisi, kılı gibi hiçbir uzvundan yararlanılamaz, haramdır. (bk. Şamil İslam Ansiklopedisi)

Yılan gömleği, sahih kavle göre temizdir. Beraberinde taşıyan kimsenin namazına engel sayılmaz.  Yılan derisi üzerinde farklı görüşler varsa da günümüzün gelişen tekniği bunu açıklığa kavuştur­muş ve deri sanayiinde bu deriyi dibağat etmenin mümkün olduğu anlaşıldığından, o takdirde dibağat yapılmış yılan derisi temizdir, namaza engel değildir ve satılması da caiz olur.(Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet