Edebin fazlası, ayrı bir edepsizlik midir?

- Hocam bu sözde ne anlatılıyor, ne demek?

Değerli kardeşimiz,

- Önce bu ifadeyi kullanana kimsenin kimliği kadar, bu sözün hangi makamda ne maksada göre söylendiğini bilmek önem arz etmektedir.

- Bununla beraber, bu sözü şöyle anlamak mümkündür:

Her şeyin tefrit ve ifratı / aşırı uçları kötü olduğu gibi, edepli bir tavrın aşırısı da kötüdür. Çünkü aşırılık, meseleyi olması gereken çığırından çıkarır ve tersine bir örtüye bürünmesine sebep olur. Zira, çığırından çıkan bir husus, bir tavır ciddiyetini kaybedip yapmacık olmaya doğru yol alır. Örneğin:

Bir kimseyi haketmediği bir şekilde övmek, onu kötülemek anlamına gelir. Mesela: “Bizim köyün imamı çok büyük bir alimdir.” dense makul karşılanır. Fakat “İmam-ı Azam'dan daha alimdir.” denildiği zaman, tam bir fiyasko olur.

Bunun gibi, bir insanın normal takınması gereken bir edep tavrı herkes tarafından övgüyle karşılanır. Fakat aynı kişinin aşırı tevazu göstermesi, aşırı iffetli görünmesi, aşırı takva pozisyonuna girmesi, insanlar tarafından duruşun aksine yorumlanır. Ve bu yorumlar da genellikle doğrudur. Çünkü kalpler, fıtri olmayan, yapmacık olan tavırlardan hoşlanmazlar.

Bu sebepledir ki, vakar güzel bir edep iken, aşırıya kaçtığında kibir rayına oturup edepsiz bir tavır olur.

Keza, tevazu güzel bir edep iken, aşırıya kaçtığı zaman sevimsiz bir tezellül olup edepsizlik defterinde yazılır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet