Ebu Bekir ve Ömer cezbeye tutulmuyordu, rivayeti sahih midir?

"Ben Peygamberi (s.a.v.) gördüm. Ebu Bekir'i, Ömer’i Kur’an okurken gördüm, onlardan hiçbiri cezbeye tutulmuyor ve düşüp bayılmıyordu."

- Bu rivayetlerin sıhhati nedir?
- Bu durum nasıl açıklanabilir?
- Buna göre cezbe haram mıdır?
- Bu rivayetler için verilen kaynaklar doğru mudur?

- Amr b. Abdullah b. Zubeyr rivayet ediyor: Bir gün eve geç geldim, babam nerede olduğumu sordu, ben de “Bazı insanlar gördüm ki onlardan daha hayırlısını görmemiştim. Oturmuş zikir yapıyorlardı. Kimisi titriyor ve o kadar cezbeye tutuluyorlardı ki Allah korkusundan düşüp bayılıyorlardı. Onları görünce yanlarında oturdum.” dedim. Babam “Hayır, onlarla bundan sonra beraber oturma.” dedi. Onun bu sözünü yadırgadığımı anladı ve “Ben Peygamberi (s.a.v.) gördüm. Ebu Bekir'i, Ömer’i Kur’an okurken gördüm, onlardan hiçbiri cezbeye tutulmuyor ve düşüp bayılmıyordu. Acaba senin gördüğün bu kimseler Ebu Bekir’den Ömer’den daha mı fazla Allah’tan korkuyorlar.” dedi. Düşününce babamın dediğinin doğru olduğunu anladım ve bir daha onların yanında oturmadım. (Ebu Nuaym, Hilye, III/167, Amir b. Abdillah b. Zubeyr'den; Hayatu’s Sahabe - Muhtasar Hayatu's Sahabe, Kandehlevi, sf: 499; Nureddin el Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, I, sf: 189)

İbni Ömer’in ağladığını gördüm. Muaz b. Cebel’e “Ey Muaz, niçin ağlıyorsun?" diye sordu. O'da şunları söyledi: “Hatırıma Peygamber'den işittiğim şu hadisi şerif geldi de onun için ağlıyorum:

 “Riya’nın en azı dahi şirk’tir. Allah katında kulların en sevimlisi gizli takva sahipleridir. Böyleleri ortalıkta bulunmadığı zaman kimse tarafından aranmaz, bir yerde bulundukları zamanda tanınmazlar; yani şöhretleri yoktur. İşte asıl hidayet mumları ilim çıraları böyle kimselerdir.” (İbni Ömer, Hakim, Ebu Nuaym, Hilye)

Değerli kardeşimiz,

Amir b. Abdullah b. Zubeyr’den nakl edilen rivayet Taberanî’de geçer. İçinde yer alan Abdullah b. Musab b. Sabit zayıf bir ravi olduğundan, hadis zayıf kabul edilmektedir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, Kahire, 1414/1994, X/220)

Bununla beraber, cezbe ve kendinden geçme hali, çok büyük bir velayet kriteri değildir. Bilakis, sahabe gibi imanı güçlü olanların meşrebinde bu durumlar pek görünmez. İmanın kuvvetine paralel olarak manevi kişilikleri de kuvvetlendiği için, sahabede aşırı duyarlılık olmamıştır.

Abdullah b. Zubeyr bu durumu seslendirmiştir.

Bu gerçek, sahabe derecesinde olmayanların gösterdikleri durumların mutlaka yanlış olduğu anlamına da gelmez. Yete ki, riyakârlık ve gösteriş olmasın.

İlave bilgi için tıklayınız: 

- CEZBE

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet