Dinde samimi ama yorumda kifayetsiz manası ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

Nasları Yanlış Yorumlamak

وَوَصَّيْنَا اْلاِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِۚ  

“Biz insana, anne ve babasını (onlara itaati) tavsiye ettik.” (Lokman, 31/14)

Dinî metinler, zaman zaman yanlış yorumlanabilmektedir. Mesela şu örneğe bakalım:

İbn Ömer anlatıyor:

“Nikâhım altında bir kadın vardı ve onu seviyordum da. Babam Ömer ise, onu sevmiyordu. Bana, ‘Onu boşa.’ dedi. Ben kabul etmedim ve boşamadım. Babam Hz. Peygamber'e gelerek durumu arzetti. Rasûlullah bana, ‘Babanın talebi önemlidir, onu boşa.’ dedi. Ben de boşadım.” (Ebu Davud, Edeb, 129; Tirmizî, Talâk, 13)

Bazıları bu hadisten yola çıkarak “Demek ki baba oğluna ‘Hanımını boşa.’ derse boşaması gerekir. Hele anne ‘Hanımını boşa.’ derse hiç itiraz etmemesi gerekir. Çünkü anne hakkı baba hakkından daha fazladır.” diyebilirler. Böyle bir hüküm, çok acele verilmiş sathi bir değerlendirme olur. Çünkü:

- Burada anlatılan olay küllî hükme medar olamaz, olayı kendi sınırları içinde değerlendirmek gerekir.

- Bu olayda baba, Hz. Ömer gibi adalet timsali bir kimsedir. Dolayısıyla böyle bir babanın “Hanımını boşa.” demesi göz ardı edilemez.

- Sarhoş bir baba, dindar oğluna dindar geliniyle alakalı olarak “Hanımını boşa.” derse, babanın keyfine göre hareket edilmez. Çünkü Allah'a isyan olan yerde, -velev anne baba da olsa- kula itaat edilmez.

Dolayısıyla anne veya baba oğullarına “Hanımını boşa.” dediklerinde, oğullarının mutlaka boşaması gerekmez.

Not: Bu olayda olduğu gibi, insanın içine sinmeyen bazı yorumlar gördüğümüzde, yorumu yapan zata hüsnüzanda bulunarak kabul etmek yerine, başka kaynaklardan da konu araştırılmalı, işin ehli olan kimselere sorulmalıdır. Halkımız arasında sıkça kullanılan “Beşer şaşar.” düsturunu göz ardı etmemek gerekir. "Dinde samimi ama yorumda kifayetsiz" bazı kimselerin yanılabilecekleri, görüşlerinin isabetli olmayabileceği şıkkını unutmamak lazımdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet