Ayet ve hadislerde dikkat çekecek ölçüde mecazi anlatımların hikmeti nedir?

Değerli kardeşimiz,

Mecazdaki Güzellik

Ayet ve hadislerde dikkat çekecek ölçüde mecazi anlatımlar vardır. Bu tarz anlatım insanı daha ileri düzeyde etkiler, fikrini ve hayalini birlikte çalışmaya sevkeder. Mesela şu ayete bakalım:

مَنْ ذَا الَّذ۪ي يُقْرِضُ اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُٓ اَضْعَافًا كَث۪يرَةًۜ “Var mı Allah’a güzel bir borç verecek kimse ki, O da ona kat kat ödesin, karşılığını versin.” (Bakara, 2/245)

Bundan önceki ayette Allah yolunda savaşmak emri vardır. Yani Allah yolunda savaşan, mücadele eden kimse sanki Ona borç vermektedir. Allah elbette kulunun minneti altında kalmayacak, bunun karşılığını ona kat kat verecektir.

Hadislerden örnek metin olarak, kıyamet günü Allah ile insan arasındaki muhavereyi anlatan şu hadis-i kudsiye bakabiliriz:

- Ey Âdemoğlu! Hasta oldum, ama beni ziyaret etmedin!

- Ya Rabbi, Sen âlemlerin Rabbi iken ben Seni nasıl ziyaret ederim?

- Bilmedin mi, falan kulum hastalandı, fakat sen onu ziyaret etmedin. Eğer onu ziyaret etseydin yanında beni bulacaktın!

- Ey Âdemoğlu! Senden yiyecek istedim, ama beni doyurmadın!

- Ya Rabbi, sen âlemlerin Rabbi iken ben seni nasıl doyururum?

- Falan kulum senden yiyecek istedi, fakat sen onu doyurmadın. Eğer sen ona yiyecek verseydin yanında beni bulacaktın!

- Ey Âdemoğlu! Senden su istedim, ama bana su vermedin!

- Ya Rabbi, sen âlemlerin Rabbi iken ben sana nasıl su verebilirim?

- Falan kulum senden su istedi, fakat sen ona su vermedin. Eğer ona su vermiş olsaydın yanında beni bulacaktın! (Müslim, Birr, 43)

Bu ifadeler mecazdır. Yani, hasta bir insanı ziyaret eden sanki Allah'ı ziyaret etmiş gibidir. Bir yoksulu yediren ve içiren sanki Allah'a ikram etmiştir… Böyle haller Allah'ın rızasını celbeder.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet