"Üç kişiye acıyın; cahiller arasında kalmış âlime, zenginken fakir düşene, kavmin ulusu iken aşağı hale düşene." sözü hadis midir?

- Şeyh Edebâli'nin sözü olduğu da söyleniyor?

Değerli kardeşimiz,

Bu sözü İbn Hibban “ed-Duafa” adlı eserinde hadis olarak rivayet etmiştir. İmam Gazalî de bunu İhya’da zikretmiştir. Hafız Heysemî bu rivayetin zayıf olduğunu söylemiştir.(bk. Tahricu Ahadisi’l-İhya-ihya ile birlikte-4/28).

İnsanlığın manevi mimarları olan mübarek zatlar, nasihatlerini Kur'an ve hadislerden alarak yaparlar. Bu nedenle Şeyh Edebâli de ilgili nasihatında bu hadisi mealen aktarmıştır.

Merhum Şeyh Edebâli'nin Merhum Osman Gazi'ye yapmış oldukları bu nasihatlerinden biri şöyledir:

"Oğul!

İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler.

Avun oğlum avun...

Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelâmlısın. Ama; bunları nerede, nasıl kullanacağını bilmezsen sabah rüzgârında savrulur gidersin. Öfken ve nefsin bir olup aklını yener. Dâima sabırlı, sebatlı ve iradene sahip olasın. Dünya senin gördüğün gibi değildir. Bütün fethedilmemiş gizemler, bilinmeyenler, görülmeyenler, ancak; senin fazilet ve erdemlerinle gün ışığına çıkacaktır.

Ananı, atanı say, bereket büyüklerle beraberdir. Bu dünyada inancını kaybedersen yeşilken çorak olur, çöllere dönersin. Açık sözlü ol. Her sözü üstüne alma. Gördün söyleme, bildin bilme.

Sevildiğin yere sık gidip gelme, kalkar muhabbetin itibârın olmaz.

Üç kişiye acı:

• Cahiller arasında âlime.
• Zenginken fakir düşene.
• Hayırlı iken itibarını kaybedene.

Unutma ki, yüksekte yer tutanlar aşağıdakiler kadar emniyette değildir.

Haklı olduğunda mücadeleden korkma. Bilesin ki, atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler.

Ey Oğul!

Bundan sonra öfke bize, uysallık sana.
Güceniklik bize, gönül almak sana.
Suçlamak bize, katlanmak sana.
Âcizlik bize, yanılgı bize, hoşgörmek sana.
Geçimsizlik, çatışmalar, uyumsuzluklar, anlaşmazlıklar bize, adalet sana.
Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize, bağışlamak sana.

Ey Oğul!

Bölmek bize, bütünlemek sana.
Üşengençlik bize, uyarmak, gayretlendirmek şekillendirmek sana.

Ey Oğul!

Sabretmesini bil... Vaktinden önce çiçek açmaz.
Şunu da unutma! İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın...

Ey Oğul!

İşin ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı.
Allah (c.c.) yardımcın olsun..."

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet