Yaratılan ilk şey dişi hücre mi?

- Yaratılan ilk şeyin dişi hücre olduğu görüşü doğru mu? İlmi gelişmeler bu konu hakkında ne der?
- Bir doktor, Nisa Suresi birinci ayet-i kerimeye istinaden Hazreti Adem aleyhisselamın dişi hücreden yaratıldığı görüşü hakkındaki düşünceleriniz nedir?
- Ayeti kerimede geçen nefis kelimesi semai müennes olduğu için mi sonraki vahide kelimesi de müennes olarak gelmiştir yoksa dişi hücre kastedildiği için mi müennes olarak zikredilmiştir?

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetin meali şöyledir:

“Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan, ikisinden birçok erkek ve kadın üretip yayan rabbinize itaatsizlikten sakının. Adını anarak birbirinizden dilek ve istekte bulunduğunuz Allah’a saygısızlıktan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir.” (Nisa, 4/1)

Yalnız bu ayetin ifadesinden sorudaki manayı kesin bir şekilde algılamaya çalışmak isabetli değildir. Çünkü:

a) Ayette geçen “nefis” kelimesi, ünlü müfessir Razi’nin ifadesiyle bütün Müslümanların ittifakıyla Hz. Âdem’e racidir. Müennes/dişil olarak vasıflandırılması, onun semai denilen dilin kendisinin dişil kabul ettiği müennes bir kelime olmasındandır. (bk. Fahreddin Razi, Kurtubi, ilgili yer)

b) Bazı alimlere göre, ayette yer alan nefis kelimesi bu ayetin mübhem ifadesinden olmasa da genel İslami itikadın bir neticesi olarak ortaya çıkmıştır. (bk. Tefsiru’l-Menar, İbn Aşur, Meraği, ilgili yer)

c) Şaravi’ye göre, ayetteki “nefis” kelimesi Hz. Âdem’e gider. Zevci ise Havva anamızdır. Çünkü Hz. Âdem’in yaratılış safhaları uzun bir süreç almıştır. Bu süreç âdeta “yaratılmış nefis” ifadesi sadece Hz. Adem’e raci olmuştur. Havva’nın aynı nefsisten yaratılması ise, o uzun süreçte varlığı devam eden Hz. Âdem’in yaratıldığı aynı “nefisten” yani aynı çamurdan, aynı hamurdan yaratıldığına işaret edilmiştir.

Peygamber Efendimizin (asm) şu duası da “nefis” kelimesinin semai müennes olduğuna çok bir delildir:

اللهُمَّ آتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَاذ Allah’ım! Nefsime takva ver, onu tezkiye et / arındır, sen onu tezkiye edenlerin en hayırlısısın.” (bk. Müslim, h.no: 2722)

Bu sahih hadiste de nefse ait üç müennes zamir kullanılmıştır.

Ayrıca, nefis kelimesi kişi, zat, kendisi anlamına da gelir. Nitekim,

اِنَّ اللّٰهَ اشْتَرٰى مِنَ الْمُؤْمِنٖينَ اَنْفُسَهُمْ وَاَمْوَالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَؕ Allah, müminlerin kendilerini ve mallarını, karşılığında cennet vermek üzere satın almıştır.” (bk. Tevbe, 9/111) 

mealindeki ayette geçen nefis kelimesi bu anlamdadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet