Tuvalette sağ eli kullanmak günah mıdır?

- Tuvalette sağ eli kullanmak/taharetlenmek/istinca günah mıdır ya da sağ el ne zaman kullanılmamalıdır?

Değerli kardeşimiz,

İstinca ve İstibra'nın Âdâbı:

Önce istinca ve istibraya sebeb olan tuvalete girme ve hâcet giderme âdâbını bilmek gereklidir. Şöyle ki:

* Tuvalete girileceği zaman parmağında Lâfza-i Celâl yazılı yüzük veya ceplerinde âyet yazılı sayfa veya Kur'an'dan bir parça var ise, bunların çıkarılması, tuvalete sokulmaması, yahut da muşambaya veya naylona sarılı vaziyette cepte taşınması gerekir. Yüzüğün ters çevrilerek avuç içine alınması da kifâyet eder.

* Daha tuvalete girmeden bismillâh deyip: "Allahümme innî eûzü bike mine'l-hubsi ve'l-habâis..." diye dua edilmesi müstehabdır.

* Tuvalete sol ayakla girilir ve sağ ayakla çıkılır.

* Tuvalette kıbleye karşı oturulmamalı ve kıble tarafına arka da dönülmemelidir. Bunlar mekruhtur. Fakat evlerdeki tuvaletler kıbleye karşı yapılmışsa, artık zarurete binaen bunda bir beis yoktur. Şâfiî ve Mâlikî'ye göre kapalı bina içindeki tuvaletlerde kıbleye karşı dönmekte hiçbir mahzur yoktur. Kıbleye dönmemek mecburiyeti, kırlarda def'-i hâcet yapılacak zamanlara aittir.

* Tuvalette iken mecbur kalmadıkça konuşulmaz; zikredilmez,selâm alınmaz.

* Tuvaletlere tükürerek veya sümkürerek nahoş bir görüntüye sebeb olmamak da âdâbdandır.

* Özürsüz ayakta idrar yapmamak da âdâbdandır. Hazret-i Ömer (ra)'in bildirdiğine göre, bir keresinde ayakta su dökerken Resûlüllah Efendimiz (asm) onu görmüş ve: "Ya Ömer, ayakta su dökme." demiştir. Hz. Ömer (ra) bundan sonra bir daha ayakta su dökmemiştir. Fakat zaruret halinde ve idrar sıçrantılarından da korunmak mümkün olduğu takdirde, ayakta da su dökülebilir. Çünkü ashabdan bâzıları, Resûlüllah (asm)'ın ayakta da su döktüğünü görmüşlerdir. Bu durum zaruret ve idrarın sıçramaması haline hamledilmiştir. Oturarak idrar etmek, temizlik yönünden de daha iyidir. Bu şekilde idrar torbası daha iyi boşalır; akıntı ve sızıntı da azalır.

* Def'-i hâcet yaparken, avret mahalline ve vücuttan çıkan pisliğe bakılmamalıdır.

* Tuvaletten çıkıldığında: "Elhamdü lillâhi'llezî ezhebe annî'l-ezâ ve âfânî" denilmesi âdâbdandır.

İstincanın Mekruhları Nelerdir?

* Rüzgâra karşı, durgun ve akar sulara doğru idrar yapmak mekruhtur. Meyve ağacı altlarına, gölgelik yerlere, ekin tarlalarına, karınca ve haşerat yuvalarına, yollar üzerine def'-i hâcet etmek de mekruh sayılır. Bilhâssa insanların gideceği yolları ve oturacağı gölgelikleri kirletmek, hadîste şiddetle men'edilmiş, bu hâlin insanların eziyet duymalarına, dolayısıyla da lânet ve sövmelerine sebeb olacağı bildirilmiştir.

Sakınılması gereken bir husus da umumî tuvaletlerde büyük hâcetini yaptıktan sonra, tuvaleti tam temizlemeden, kıyısında köşesinde pislikler bırakarak çıkmaktır. Bu durum da insanlara eziyet verir, nefretlerini mûcib olur. Hadîs'teki nehyin şümûlüne girer. İstinca ve istibrada temizlik hep sol el ile yapılır. Hadîs-i şerîf'te,

"Hiç biriniz  küçük abdest bozarken  erkeklik uzvunu kesinlikle sağ eliyle tutmasın, sağ eliyle silinmesin, bir şey içerken kabın içine solumasın!" (Buhârî, Vudû 19, Eşribe 25; Müslim, Tahâret  63)

buyurulmuştur. Âlimler, bu hadîse binaen, sağ el ile temizlenmeyi mekruh saymıştır.

* İstincada suyu kullanırken şiddetle suyu çarpmamalı, sıçrantı yapmamaya çalışmalıdır.

* Avret yerlerinin gözükmesinden korkulan hallerde, istinca terk edilir.

* Gusledilen yere küçük su dökülmesi de caiz görülmemiştir. "Umum vesveseler bundandır." denmiştir. Ancak akıntı varsa ve idrar, gusledilen yerde kalmayıp akıp gidiyorsa, caiz olur diyenler de olmuştur. İhtiyâta riâyette fayda vardır.

* İstinca yapamayacak kadar hasta olan bir kimse, zevcesi yoksa istincayı terkeder. Hasta olan kadın da kocası yoksa o da istincayı terkeder. Yabancıların bunlara taharet vermesi câiz olmaz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet