Tarikat ve cemaatlere ihtiyaç var mı?

- İnsanlar niçin bir tarikata giriyorlar?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, siyaset ve ticaretten uzak, Anadolu’yu mayalayan Horasan Erenlerinin izini süren tarikatlar ve cemaatler olmalıdır ve muhakkak buna uygun olanları da vardır. Yanlış yola sapanlar ve saptıranlar konusunda elbette devlet gerekeni yapmalıdır.

Yanlış örnek olmaz ve olamaz, yanlışları öne çıkarıp iyileri, hayırlıları da yok etmeye çalışmak hak değildir. Görevi hayat kurtarmak olan bir doktor, organ mafyacılığı yaptıysa, bu hain yüzünden doktorluk mesleğini ve dürüst doktorları itham etmek ve o kötülemek hak mı?

Elbette hak değil, aksine hepsine karşı bir haksızlıktır, zülümdür.

Aynen bunun gibi, görevleri insanları hak yola ulaştırmak ve cennete girmelerine vesile olmak olan tarikat ve cemaatlerden bazıları ihanet etti diye, hak tarikatları ve cemaatleri itham etmek ve kötülemek de hak olmaz, aksine bunlara haksızlık ve zulüm olur.

Şimdi, tarikat ihtiyacına bakalım, insanlar niçin bir tarikata giriyorlar?

Elbette bunun tam, ilmî ve doyurucu cevabı uzunca bir makale, hatta kitaba konu olur.

Burada bir özet yapmaya çalışalım:

1. Kişi, iyi bir Müslüman olmak istiyor, aslında bunun için şeriatla amel yeterlidir, lakin iradesi fiil ve terk konularında zaaf gösteriyor, nefsine yeniliyor, ihlas ve ihsan konularında eksikleri var… İlmi, ahlakı ve irşad ettikleri üzerindeki müspet etkisi sebebiyle bunları tekmil ettiği konusunda hüsnüzan bulunan bir kimsenin eğitimine giriyor.

İşte bu makbul, meşru, faydalı, şeriata uygun bir davranıştır, intisaptır. Amaç iyi kul (Müslüman) olmaktır, ölçü şeriattır, yol ve yöntem bir kâmil eğitimcinin (şeyhin, mürşidin, üstadın, hocanın, alimin), müridin haline uygun eğitimidir.

2. Yorulmadan, emek çekmeden, fazlası bir yana tam ibadet yapmadan sırf şeyhin veya üstadın himmetiyle hem dünyada işlerinin iyi gideceği hem de ahirette fazla sıkıntı çekmeyeceği veya doğrudan cennete gideceği inancı ile intisaptır ki, caiz değildir; böyle bir himmet ve himmet sahibi, böyle bir cennet yolu şeriatta mevcut değildir.

Allah korusun, böyle bir yol açıp insanları kendisine bağlayan kimse sapan ve saptıran olabilir.

3. Dünya hayatında nüfuz, servet, iktidar, itibar elde etmek için tasavvuf veya cemaat yolunu kullanan sahte şeyhlere ve liderlere intisap; bu intisap cahillerin kandırılması ile oluyor veya pastadan pay almak isteyenler intisap ediyorlar.

Daha başka sebepler ve saikler de olabilir; önemli olan husus şudur:

Bu üç gruba giren insanlar eksik olmazlar, bu yüzden tarikatlar ve cemaatler yasaklanınca gizli olarak devam eder.

Çare:

1. Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı bir birim oluşturulacak. Tarikatlar resmen mevcut olmadığı için “sivil manevi eğitim irşad ve denetim kurulu” gibi bir ad konacak. Bu kurulda sahihlik şartlarını taşıyan tarikatlardan, cemaatlerden ve diğer alimlerden kişiler bulunacak. Şerî-ilmî denetim yapıp raporlar hazırlayacaklar, bu raporlar açıklanarak “halk bu bakımdan da aydınlatılmış” olacak.

2. Tarikatlar ve cemaatler yasak olduğu için dernekler ve vakıflar kuruluyor, çeşitli isimler altında çeşitli faaliyetlerde bulunuyorlar, servet ve insan kitlesi gittikçe büyüyor… Bunların aslında tarikat olduğu biliniyor. İstismarı engellemek için devlet bunları sıkı denetime tabi tutacak; dernek ve vakıf malları doğrudan veya dolaylı olarak şeyhlere, çevresine geçmeyecek, gelir ve gider açık olacak, denetim de tarafsız, doğru, hakkıyla yapılacak.

3. Tarikatlar ve cemaatler yasak olmasına rağmen bütün canlılığıyla devam ettiğine göre bu gülünç uygulamadan vazgeçilecek, tarikatlar serbest bırakılacak, açık yaraya kurt düşmesin diye bütün tedbirler alınacak.

4. Ehliyetli mürşidler, tarikat, tasavvuf ve cemaat adına ortaya konan rezillikleri, istismarları, kötüye kullanımları, iğfalleri, hurafeleri, bidatları -zaruri olmadıkça isim vermeden- çerçeve olarak devamlı açıklayacak, halkı bilgilendirecek ve uyaracaklar.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet