Tahrimen mekruh, haramla aynı mı?

- İmam-ı Azam'ın ve İmam Ebû Yusuf'un "Tahrimen Mekruh" hakkında "Harama yakın" açıklamasını yapmışlar. Genel açıklama ise "Şâriin yapılmamasını kesin ve bağlayıcı olmayan bir tarzda istediği fiil"
- Yani harama yakın demek, işleyenin günaha girmesi demek midir; yoksa bağlayıcı olmaması, günah olmadığı manasına mı gelir?
- Yani diyeceğim şu ki "Tahrimen Mekruh" işleyen birisi kesin günah işlemiş olur mu?

Değerli kardeşimiz,

Tahrimen mekruh, amel bakımından haram gibidir. İşleyene günah, özürsüz yapana ceza vardır. Fakat itikad bakımından haram gibi değildir; inkâr eden dinden çıkmaz.

İslam hukukçularına göre kati delil ile sabit olan bir fiilin haramlığına kesin olarak inanılması gerekir. Böyle bir hükmü, mesela faiz veya zinanın haram oluşunu inkâr eden kişi ehlisünnete göre küfre girmiş olur [Bağdadi, el-Farḳ (Abdülhamîd), s. 345-347.]

Zannî delil ile sabit olan ve Hanefilerin terminolojisinde tahrîmen mekruh adıyla anılan haramın yasak oluşunu inkâr eden veya onu helal gören ise kâfir değil fasık kabul edilir.

Bununla birlikte amel bakımından haram ile tahrimen mekruh arasında Hanefîlere göre de bir fark bulunmadığı ve tahrimen mekruh amelî yönden âdeta haram derecesinde görüldüğü için mükellefin herhangi bir ayırım yapmadan her iki tür haramdan da kaçınması gerekir.

Ancak katî delil ile sabit olan haramı irtikâp edenin cezasının, zannî delil ile sabit olan haramı yani tahrimen mekruhu işleyenin cezasından daha ağır olacağı açıktır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet