Sütannenin çocuğun karakteri üzerinde bir önemi var mı?

- Bu hadisleri nasıl anlamalıyız, ahlaksız kadının emzirdiği çocuk da mı ahlaksız olur?
- Süt anne için geçerli olan bu durum öz annesi için de geçerli mi? Günümüzde çocukları genellikle öz anneleri emzirmektedir.
1. Ahmak kadınlara çocuk emzirtmeyiniz” 
2. Ahmak kadınlar, çocuklarınızı emzirmesin! Çünkü süt, etki eder."
3. Resûlullah (asm) Efendimiz, Ahmak kadından sütana yapılmasını yasakladı. Çünkü sütle benzeme meydana gelir, buyurdu.
4. “Sütannesini Müzeyne kabilesinden yapın! Çünkü onlar ehl-i emanettirler.”

Değerli kardeşimiz,

Araştırmalar anne sütü ile beslenmenin ve anne sütü alım süresinin, çocuğun beden ve ruh sağlığına doğrudan ya da dolaylı olarak pek çok etkisinin olduğunu göstermektedir.

Süt devresi içerisinde verilen gıda, çocuğun karakterine tesir etmektedir. Bu devre içerisinde aynı anneden emme sonucu vukua gelen süt kardeşliğinin, evlenmeyi haram kılmada doğum ve nesep yoluyla olan hakiki kan kardeşliğine eşit tutulması, bu inancın bir sonucudur. Bu hususta Hz. Aişe’den rivayete göre Resûlullah aleyhissalatü vesselam şöyle buyurmuştur:

"Doğum, nesebten dolayı evlenilmesi ne haram olmuş ise, sütten dolayı da evlenilmesi haram olur." (Müslim, Rada, 2, hno: 1444-1452)

Bu kardeşliği kılan emme miktarı, çocuğun midesine inecek kadar emme yeterlidir. Bundan da maksat alınan sütün çocuğun bünyesine dahil olmasıdır.

Süt devresi içerisinde verilecek gıdanın, çocukta meydana getireceği tesire inancın bir başka tezahürü, ihtiyaç anında aranacak sütannesi hususundaki tavsiyede kendini göstermektedir. Nitekim konuyla ilgili baız hadis rivayetleri şöyledir:

“Ahmak kadınlara çocuk emzirtmeyiniz.” (Taberani el-Mu'cemu's-sağîr, 1/79, h.no: 131)

"Ahmak kadınlar, çocuklarınızı emzirmesin! Çünkü süt, etki eder.” (İbni Adiyy, el-Kamil, 9/180) 

“Ahmak kadından sütana yapılmasını yasakladı. Çünkü sütle benzeme meydana gelir.” (Ebu Davud, Merasil, 1/181, h.no: 207)

Hz. Ömer yanına gelen şaşımsı bir adama:

- Sen filan oğullarından mısın, diye sordu. Adam da:

- Hayır! Fakat onlar beni emzirdi, dedi. Hz. Ömer (ra):

- Sütle onlara benzeme meydana gelir, dedi. (Said b. Mansur, Sünen; 1/246, hno: 997)

Bütün bu rivayetlerdeki yasağın hikmeti: Sütün çocuğun tabiatına tesir etmesidir. Onun için sütanayı seçerken ahmak olmamasına dikkat etmek gerekir. Maddi ve manevi, her yönden mükemmel sütanne seçmek gerekir. Nitekim Abdullah b. Amr b. Avf’ın dedesinden rivayete göre Resûlullah şu tavsiyede bulunmuştur:

“Sütannesini Müzeyne kabilesinden yapın! Çünkü onlar ehl-i emanettirler.” (Askalani, el-Metalibu’l-aliye, 1/80, h.no: 1710)  

Bütün bu rivayetlerden bu hususta: "Süt devresinde verilen süt, tabiat ve karakteri değiştirir.” umumi kaidesi oluşmuştur:   

Edeb ve terbiye kitaplarına da bu prensip aynen girmiştir. Mesela, İznikî şöyle der: Ve dahi sütanaya çocuğu verirse, bir saliha ve akıllı ve aslı pak ve soyu temiz ve huyu güzel ve itaatkar kadına emzire. Zira çocuğa huyu tesir eder. Hadis-i şerifte: “Evlad süte göredir.” buyrulmuştur. Harpûtî Ömer Nâimî ise: Ahmak kadının sütü zarar verir. Gafletle emzirdi isen kustur, der. İmam Gazalî de: Haramla beslenen kadından meydana gelen sütle beslenen çocuğun, ilerde habis şeylere meyledeceğini söyler. (İhya, 3/72)

Açık vahiy ve ilhama mazhar Hz. Peygamberin (asm) bu bilimsel mucizesi, modern tıbbın da onayladığı bir husustur. Daha önce anne sütünün çocuk sağlığına olan etkisi üzerinde durulurdu. Günümüzde ise anne sütünün çocuğun ruh sağlığı ve karakter yapısına da etki ettiği yapılan araştırmalarla sabit olmuştur.

Özetle anne sütü, annenin karakter ve kişilik özellikleri, duygusal özellikleri, ruh hali, süt ile çocuğa taşınmaktadır. Anne sütü ile sosyal davranışların, sosyal ilişkilerin ve zekanın temelleri atılmaktadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet