Sözle değil de başla, işaretle selâm verildiği takdirde "aleyküm selâm" denilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Önce, selâm hususunda açık bir emir olan Nisâ Sûresinin 86. âyetine bakalım:

“Size bir selâm ile selâm verildiği zaman, ona ya daha güzel bir selâm ile veya aynısıyla karşılık verin. Muhakkak ki Allah, her şeyi hakkıyla hesap eder ve karşılığını verir.”

Âyetin tefsiri de kısaca şöyle:

Selâm, mü’minlerin birbirine duasıdır ve İslâmın alâmetlerindendir. “Esselâmü Aleyküm” veya “selâmün aleyküm” şeklinde selâm veren bir kimseye ya aynı şekilde “Ve aleykümüsselâm” diyerek veya buna “ve rahmetullah” ekleyerek daha güzeliyle cevap verilir. “Esselâmü aleyküm ve rahmetullah” şeklindeki bir selâma da ya aynıyla karşılık verilir veya “ve berekâtüh” eklenir.

Görüldüğü gibi, İslâmî mânâdaki selâmda hep lâfız yani söz vardır. Sırf işarete dayalı selâmlaşmanın İslâm'da yeri yoktur. Hiçbir şey demeden sadece başını eğerek ve eliyle işaret ederek selâm veren kimseye “Ve aleykümüsselâm” demek mecburiyeti yoktur. Zaten o kimse de böyle bir beklenti içinde değildir. Çünkü selâmın önemini, taşıdığı mânâyı bilen kimse selâmı sünnette geçtiği şekliyle verir, verdiği gibi de karşılık bekler. Ancak sağır ve dilsiz kimselerle selâmlaşırken, karşı tarafın, selâmın alınıp verildiğini fark etmesi için, lâfızla birlikte el ile de işaret edilmelidir.(Nevevi, El-Ezkâr, s:221)

Bunun yanında muhatap olduğumuz, birlikte çalıştığımız, komşuluk ettiğimiz, dostluk kurduğumuz insanların bir kısmı, maalesef başta selâm olmak üzere pek çok İslâmî âdab ve erkândan habersizdir. Böyle kimseleri selâma alıştırmak, fiilen selâmın nasıl alınıp verilmesi gerektiğini öğretmek için, nasıl selâm verirse versin, “Ve aleykümüsselâm” deriz.

(bk. Mehmed PAKSU, Çağın Getirdiği Sorular)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet