Savaş esirleri Müslüman olursa serbest kaldığı doğru mudur?

- Bir hoca'dan şöyle dinledim: "Bir savaştan sonra esirler alınıyor ve esirler eğer Müslüman olursa özgür kalıyordu. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (asm) gülümseyerek "Görüyor musun, Allah kullarını zorla cennettine alıyor." demiştir." diye duydum.

- Bu meselenin ve fıkhi hükmün aslı var mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Buhari “Zincirlerle Bağlanan Esirler Babı” başlığı altında verdiği bir hadis rivayetine göre, Peygamberimiz şöyle buyurdu:

“(Dünyada esirlikle) zincirlere bağlanan, (sonra İslâm'a girip esirlikten kurtularak âhirette) cennete giren bir cemaatten Allah razı oldu." (Buhari, Cihad, 144)

Ebu Davud’daki rivayet şöyledir:

“Allah zincirlerle bağlı olarak cennete sürüklenen bir toplumdan hoşnut oldu." (Ebu Davud, Cihad,114)

Alimler bu hadisi açıklarken şu görüşlere yer vermişler:

İnsanlar Müslümanlarla harb ediyorlar, esîr dü­şüyorlar, zincirleniyorlar. Sonra müslümanlığın hakikatini öğreniyor ve kendi istekleriyle müslümân oluyor, cennete giriyorlar. Allah da bunların cennetle mü­kâfatlanmalarından razı oluyor. (bk. Kastallânî, ilgili hadisin şerhi)

Câhiliyet devirlerinde esirlerin elleri, ayaklan zincirlerle bağlanır idi. İs­lâm'ın ilk devirlerinde Arab'ın ve bütün beşeriyetin bu eski âdeti üzere esîrler zincirlenmiş, İslâm'ın yükselme devri girince bu kaldırılarak "İslâm medeniye­tinde esîr almak, esîr olmak" derecesine yükselmiştir.

Buna göre, esir alınmış ve zincire (hakikaten veya mecaz olarak esaret zincirine) vurulmuş bazı kimsler, İslam’ın hak olduğunu idrak etmiş ve imana gelmişler. Bunların önce zorla esir alınmaları onların hoşlarına gitmemiş olduğundan, sonradan bu sayede Müslüman olup cennete girmeleri, “bir zorlama, onların iradelerinin dışında vuku bulmuş bir olay olarak” değerlendirilmiştir. (bk. İbn Hcaer, Fethu’l-Bari, ilgili hadisin şerhi)

İslam’da prensip olarak, esir alınanlar maslahata göre, devlet tarafından öldürülebilir, bir fidye karşılığında veya bir karşılık olmaksızın serbest bırakılabilir. Detaylarda mezhepler arasında farklı görüşler vardır.

Ancak, bir esir Müslüman olduktan sonra asla öldürülemez. Yukarıdaki hadis rivayetlerinden de bu mesajı almak mümkündür. (Geniş bilgi için bk. V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslamî, 6/469-475)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet