İnsanlar helak oldu ne demek?

- Peygamberimizin (s.a.v.) "İnsanlar helak oldu, alimler müstesna. Alimler de helak oldu, ilmiyle amel edenler müstesna. Amel edenler de helâk oldu, ihlas sahipleri müstesna. İhlas sahiplerine gelince, onlar da pek büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar." hadisini açıklar mısınız insanlar helak oldu derken ne denilmek isteniyor?

Değerli kardeşimiz,

Helak olmak; yok olmak, ölmek, -mecaz olarak- zarara uğramak, boşa gitmek ve eliboş olmak gibi manalara gelir.

Ayette ilgili kavram şöyle kullanılmıştır:

“Allah’ın Zat-ı akdesi ve onun rızası için yapılanalar hariç her şey hâliktir.” Yani her şey ölüme, yok olmaya mahkûmdur.

Hadis-i şerifin manası da şöyledir:

“Alimler hariç, bütün insanlar helak olur / hüsrana uğrar, ilmiyle amel edenler hariç bütün alimler de helak olur / ziyana uğrar, ihlaslı olanlar hariç bütün amel edenler de helak olur / iflas eder, ihlaslı olanlar da büyük bir tehlikeyle karşı karşıyadır.” (bk. Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ 2:415; Gazâlî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn 3:414.)

Demek oluyor ki:

- İnsanlar hareket eden birer ölü gibidir, onu gerçek hayata ulaştıran ise ilimdir.

- İlim de bir cenazedir, onun ruhu ise, ameldir, yani ibadetleri yerine getirmek ve günahlardan sakınmaktır.

- Amel de bir cansız tabut gibidir, onu canlandıran ise ihlastır, her şeyi Allah istediği için yapmak, Allah için yapmak ve dünyevi bir karşılık beklemeden Allah’ın rızasına talip olarak neticeyi ondan beklemektir.

Büyük sufi Fuzeyl b. İyad’ın dediği gibi, “Amelde Allah’tan başkasının rızasını gözetmek (gizli) şirktir, başkası için ameli terk etmek ise riyadır, İhlas ise bu iki vartadan da kurtulmaktır.”

İhlas her şeyin ruhudur.

- İhlaslı olmayı da yeterli görmemek, her an tetikte olmak ve vefat edinceye kadar ihlasa devam etmekle beraber onu zararlarından da korumaya çalışmaktır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet