İçki içene lanet etmek günah mı?

- Anlatılana göre Hayber’in fethinden sonra dönüş yolunda iken bir sahabe 500 senelik şarap bulmuş ve onu içip sarhoş olmuş sonra hazreti Ömer onu yakalayıp Muhammed (Sallallahu Aleyhi Vəsəlləm)’in çadırına götürmüş Efendimize durumu anlatıp onu cezalandırmasını istemiş. Efendimiz de o sahabeye hasır çöpü ile vurmuş ve hazreti Ömer'e bu adam Allah ve Resulünü çok seviyor demiş.

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, "lanet" kelimesi hem Allah’ın rahmetinden uzak kalmak hem de yapılan işin kötü ve çirkin olduğunu göstermek için iki anlamda kullanılır. Bu nedenle bir Müslüman hakkında Allah’ın rahmetinden uzak kalması anlamında lanet edilmez ve edilmemeli.

Ayrıca yapılan amelin çirkinliği ve kötülüğü göstermek anlamında lanet kelimesini belli bir Müslüman hakkında değil isim vermeden genel bir ifade ile kullanmak gerekir.

İşte bu hikmetten dolayı Peygamber (asm) Efendimiz işlediği suçun cezasını çeken bir sahabi hakkında lanet edilmesini uygun görmemiştir. İmam Buhari de alkol alan ve günahkâr olan bir kimse hakkında lanet etmenin uygun olmadığını ve mekruh olduğunu belirterek bu olayı rivayet etmiş ve “Çünkü o kimse içki içmekle İslam Dininden dışarı çıkıcı değildir.” demiştir.(1)

Nuayman b. Amr b. Rifaa el-Ensari, bazı kaynaklarda adı Naman diye geçer. Sahâbe arasında aşırı derecede şakacı olması sebebiyle kaynaklarda bu özelliği öne çıkarılmış ve Hz. Peygamber’i (asm) tebessüm ettiren davranışlarından söz edilmiştir.

Genellikle ağır şakalar da yapan Nuayman’ın en masum şakası, Medine’ye yeni gelen bir meyveyi veya pazarda satılan yağ ve bal tulumunu satın alıp Resul-i Ekrem’e (asm) hediye etmesiydi. Aldıklarının parasını ödemek zorunda kalınca satıcıyı Hz. Peygamber’in yanına götürür ve aldıklarının parasını ödemesini isterdi. Resulullah onları kendisinin hediye ettiğini hatırlatınca da yanında parası bulunmadığını, fakat Resul-i Ekrem’in (asm) bu güzel şeyleri tatmasını arzu ettiği için satın aldığını söyleyerek onu güldürürdü.

Bu olayla Nuayman’ın biyografisinde geçen diğer bazı özelliklerin Abdullah el-Himar adlı sahabînin biyografisinde de kaydedilmesi(2) ikisinin aynı kişi olduğunu düşündürmekteyse de İbn Hacer el-Askalani, Abdullah el-Himar’ın Nuayman’ın oğlu olabileceği ihtimalini daha kuvvetli görmektedir(3). İbn Hacer el-Askalânî ayrıca “himâr” kelimesini “hammâr” diye okumanın isabetli olmadığını söyler.(4)

Kelimeyi “hammâr” diye okuyanları kısmen haklı gösteren husus, hem Nuaymân’a hem Abdullah el-Himâr’a nisbet edilen içki içme alışkanlığıdır. Buna göre içki haram kılındıktan sonra da içkiyi bırakamayan Nuayman veya İbnü’n-Nuayman yahut Abdullah el-Himar içki içerken yakalanıp cezalandırılmıştır. Bu zatın aynı suçla Resul-i Ekrem’in (asm) huzuruna birkaç defa getirilmesi üzerine sahabilerden biri, “Allah ona lanet etsin.” diye beddua etmiş, bu ifadeyi tasvip etmeyen Hz. Peygamber (asm) onun Allah’ı ve resulünü sevdiğini söylemiştir.(5)

Ancak, İbn Abdülber en-Nemerî’ye göre Nuayman salih bir kimse olup içki içen ve bu yüzden birkaç defa cezalandırılan kişi onun oğludur.(6)

Özetle söylemek gerekirse, ashabı kiramdan şakacılığıyla meşhur Nuayman (veya İbnü’n-Nuaymân yahut Abdullah el-Himâr) içki içme suçuyla tekrar Resulullah’ın (asm) huzuruna getirilince sahabilerden biri, “Allah ona lanet etsin.” diye beddua eder. Bu ifadeden hoşlanmayan Resulullah (asm), onun Allah’ı ve Resulünü sevdiğini söyler.(7)

Resulullah Efendimiz bu veya benzer bir olay üzerine ashabını, “…Kardeşinize karşı şeytana yardım etmeyin!”(8) diye de ikaz eder.

İlave bilgi için tıklayınız:

- İçki sebebiyle on kişiye lanet edildiği halde, içki içen sahabiye neden lanet okumaması söylenmiştir?

Kaynaklar:

1) Buhari, Hudud, 5.
2) İbn Hacer, el-İṣâbe, 1/351-352; 3/385.
3) Fetḥu’l-bari, 12/78-79.
4) Fethu’l-Bari, 12/78.
5) Müsned, 4/8, 384; Buhârî, Vekâlet, 13, Ḥudûd, 3, 4, 5.
6) el-İstab, 3/578.
7) Buhârî, Vekâlet 13; Ḥudûd 3,4,5.
8) Buhârî, Hudûd 4, 5. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Hudûd 35.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet