Her güzel iş sadaka mı?

"Dine uygun olan her güzel iş sadakadır." (Buhari)
- Bu hadisi nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

Câbir İbni Abdullah (ra)’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (asm) şöyle buyurdu:

« كُلُّ معرُوفٍ صدقَةٌ »

رواه البخاري ، ورواه مسلم مِن رواية حذَيفَةَ رضي اللَّه عنه

“Dine uygun olan her güzel iş sadakadır.” (Buhârî, Edeb  33; Müslim, Zekât 53.)

Bu hadis-i şerif, mal infâkı veya güzel ahlak ve davranış gibi hayır türlerinden olan her şeyin bir sadaka olduğunu, yani işleyene sadaka sevabı kazandırdığını ifade etmektedir. Bu da İslam’da hayır ve iyilik yollarının gerçekten sınırsız olduğunu göstermektedir.

Ancak bu tür fiillerin sadaka sevabı kazandırabilmesi için temelinde iyilik niyeti olması şarttır. İyilik niyetinden uzak işlerin fiilî sonucu ne olursa olsun, sevap açısından herhangi bir kıymeti yoktur. Gerçek iyilik, iyilik niyeti ve bilinci ile yapılandır.

Bediüzzaman Hazretleri "niyet ve nazar" için şöyle diyor:

"Ve keza, nazar ile niyet mahiyet-i eşyayı tağyir eder. Günahı sevaba, sevabı günaha kalb eder. Evet, niyet âdi bir hareketi ibadete çevirir. Ve gösteriş için yapılan bir ibadeti günaha kalb eder. Maddiyata esbab hesabıyla bakılırsa cehalettir. Allah hesabıyla olursa mârifet-i İlâhiyedir." (Mesnevi-i Nuriye, Katre, s. 51)

Bu hadis-i şeriften anladığımız kadarıyla;

1. Dinin ve aklın güzel gördüğü her şey sadaka niteliğine sahiptir.

2. Sadakada “iyilik niyeti” aranır.

3. Niyet sayesinde âdetler ibadet niteliği kazanır. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., Hadis No: 136)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet