Sabır ve yakin yeterli mi?

- Rasulullah kendisine sabır ve yakinden nasibi verilen kimseye sahip olmadığı diğer şeylerden sual olunmayacağını haber vermiştir ne demek?

Değerli kardeşimiz,

Soruda geçen rivayetin tammaı şöyeldir:

Size verilenlerin en azından biri yakîn ve sabır azimetidir. Kime bu iki hasletten nasibi verilmiş ise artık o kimse elinden kaçırdığı gece ibadeti ve oruç (sevapları için) üzülmez. Çünkü ondan daha üstününü elde etmiştir. Yemin olsun, eğer siz, üzerinde bulunduğunuz şey üzerinde sabredersiniz, bu benim nezdimde sizden bir kişinin hepinizin ameli kadar amelle bana gelmesinden daha sevimlidir. Fakat ben sizin üzerinize benden sonra dünyanın açılıp gelmesinden, bazınızın bazınızı inkâr etmesinden, o anda semavat ehlinin de (meleklerin de) sizi inkar etmesinden korkuyorum. Bu bakımdan sabreden ve ecrini Allah'tan bekleyen, sevabın kemâlini elde eder.
Daha sonra Hazret-i Peygamber şu ayeti okudu:

Sizin yanınızdaki tükenir. Allah'ın yanındaki ise, bakidir. Yemin olsun, sabredenlere ecirlerini hesapsız vereceğiz. (Nahl, 16/96)

Bu hadisi İmam Gazali İhya isimli eserinde rivayet etmiştir. (bk. İhyau’l-Ulum, 1/72)

Hafız Zeynu’l-Iraki, “bu hadisin aslına rastlayamadığını” söylemiş, fakat İbn Abdulberr’in Hz. Muaz’ın hadisinde “Allah yakinden daha az bir şey indirmemiş ve insanlar arasında hilimden daha az bir şeyi taksim etmemiştir.” şeklinde bir rivayete yer vermiştir. (bk. Tahricu Ehadisi’l-İhya, 1/87)

Araştırmalarımızda gördüğümüz kadarıyla bu hadisi merfu olarak bildiren bir sahih rivayet yoktur. Ancak İslam alimlerinin yorumlarını şöyle özetlemek mümkündür:

İmandan, İslam’dan yakini çok olduğu halde, ameli az olan kimsenin durumu, yakini az olup amelleri çok olandan daha üstündür.

Demek iman-ı tahkiki her şeyin üstündedir. Bu imanın kuvvetinden doğan parlak nurun enerjisi, birçok günahın kirlerini temizler.

Sabır konusuna gelince:

Sabır üçtür. Musibete karşı sabır, itaat ve ibadetlere devam ederek sabır, günahlardan uzak durarak sabır.  (bk. Suyutî, el-Câmiu's-Sağîr, 2/80)

Buna göre, yakin ile imanı çok kuvvetli olan sabır ile de hem ibadetlerini yapan hem de günahlardan sakınan kimsenin elbette nasibi çok olacaktır. Böyle birisinin nafile ibadetlerden kaybı ona zarar vermez.

İlgili ayetin meali ise şöyledir:

“Sizin elinizdekiler tükenir, ama Allah'ın elinde olanlar bakidir. Biz sabredenleri, işledikleri en güzel işleri esas alarak ödüllendirecek, kötülüklerini bağışlayacağız.” (Nahl, 16/96)

Bu ayette verilen ders şudur:

Bir kimsenin Müslüman olması için Allah’a ve ahiret gününe iman etmesi, dinin ortaya koyduğu emir ve yasaklarına riayet etmek gerekir. Bunun izahı şu iki noktadır:

Birincisi, Allah’ın varlığı ve birliğine, gönderdiği kitap ve peygamberine tereddütsüz kesin bir surette iman etmesidir.

İkincisi, iman ettiği Allah’ın şeriatındaki emir ve yasaklarına sürekli olarak boyun eğmesi ve bu uğurda her türlü feragat ve fedakârlık yapmak için sabır göstermesidir. (krş. Razi, İbn Aşur, ilgili yer)

Bediüzzaman Hazretlerinin şu bakışı da bakılmaya değer:

“Her kim hayat-ı fâniyeyi esas maksad yapsa, zahiren bir cennet içinde olsa da manen cehennemdedir ve her kim hayat-ı bâkiyeye ciddî müteveccih ise, saadet-i dâreyne mazhardır. Dünyası ne kadar fena ve sıkıntılı olsa da Dünyasını, cennetin intizar salonu hükmünde gördüğü için hoş görür, tahammül eder, sabır içinde şükreder…” (Sözler, Sekizinci Söz, s. 39)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet