Muaviye, Ümame'ye göz mü koydu?

- Hz. Fatıma annemiz vefat etmeden önce ablası Hz. Zeyneb'in kızı Ümame'nin kan bağından dolayı Hz. Hasan ve Hüseyin'e çok iyi bir anne olacağı ve Ümame'yi kendisine göz koymuş olan Muaviye'den ancak bu şekilde muhafaza edeceği rivayet ediliyor. Hz. Ali Efendimiz vefat edince Muaviye tekrar Ümame'ye talib oldu. Fakat Ümame Hz Ali'nin ölmeden önceki vasiyeti üzerine sahabe Muğire b. Nevfel ile nikah kıydı. Muaviye halife olunca Muğire b. Nevfel ve eşi Ümame uzak bir yere sürgün edildi ve bu sürgüne dayanamayarak ikisinin vefat ettiği rivayeti doğru mu?
- Yani Hz. Ali ve Hz. Fatıma annemiz aslında Ümame'yi Muaviye'den korumak mı istemişlerdir?
- Eğer bu rivayet doğruysa Muaviye'nin Ehli Beyt'e olan düşmanlığının diğer bir sebebi Ümame idi diyebilir miyiz?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, soruda geçen bilgiler yanlıştır, sürgün olayı ve sürgünde vefat etme diye bir durum da söz konusu değildir.

Bu kısa bilgiden sonra soruya birkaç açıdan şöyle cevap vermek mümkündür:

- Hz. Fatıma validemizin “Ya Ali! Ben vefat ettikten sonra sen evlenmelisin. Zira senin ve yavrularımın perişan olmasını istemem. Ne var ki, yabancı bir üvey annenin eline de yavrularımı bırakmak istemem. Bunun için ablam Zeyneb’in kızı Ümame’yi kendine nikahlamanı isterim!” şeklinde bir vasiyeti olmuştur. Ancak ilave bilgiler yoktur, hatalıdır.

- Hz. Muaviye'nin "göz koyması" tabiri onu karalamaya yöneliktir. Hz. Muaviye (ra) Hz. Peygamber'in (asm) kayınbiraderi olan müctehit bir sahabidir. Böyle bir şey yoktur.

- Olsa olsa Ümame ile evlenmek isteyebilir. Bekâr veya dul bir kadınla bir Müslümanın evlenmek istemesi, hatta ona talib olması günah ve yerilecek bir şey değildir. Bu yüzden sanki Hz. Muaviye Ümame'ye gayrimeşru  bir iş yapacakmış gibi "Onu Hz. Muaviye'den korumak" ne demektir? Hz. Muaviye (ra) ona kötülük yapacaksa, onunla neden evlenmek istesin ve evlensin?

- Bir başka açıdan; Hz. Muaviye onunla evlenmeyi düşünüyorsa onu ve ailesini beğeniyor, bu aileye damat olmak istiyordur. Hem Hz. Peygamber'in (asm) bir torunuyla hangi Müslüman evlenmek istemez? Ayrıca iki aile arasında bir evlilik olayı varsa iki taraf birbirine dargın, küskün ve düşman değildir.

- Diğer yandan Hz. Muaviye'nin (ra) -varsayalım- Ümame ile evlenmek düşüncesi olsa da Ümame'yi istemiş veya kendine istetmiş değildir. Bu yüzden ortada hiçbir şey yokken sanki Hz. Muaviye hak hukuk tanımaz bir zalimmiş, Hz. Peygamber'in (asm) torunu olan bir kadına musallat olmuş gibi konuyu hayal etmek ve dillendirmek yanlıştır.

-Öte yandan; Hz. Muaviye (ra) hayatı boyunca asla Ehl-i beyt düşmanı olmamıştır. Hadislerde, tarihlerde böyle bir bilgi ve olay yoktur. Onun Hz. Ali (ra) Efendimizl ie Sıffin’de savaşı da Hz. Ali ile onun içtihatlarının farklılığındandır. İkisinin birbirine düşmanlığından değildir. Yani Hz. Ali de ona düşman değildi. Cemel savaşında da durum böyledir.

- Bir rivayete göre Hz. Ali Efendimiz (ra) yaralanınca baldızı Hz. Zeyneb'in kızı ve hanımı Ümame'nin, kendinden sonra akrabası Muğire b. Nevfel (ra) ile nikahlanmasını istemiş veya Ümame'ye aynı teklifi yapmış ve Muğire Ümame ile evlenmiştir.

- Konunun aslı budur. Hz. Ali (ra) vefat edince Hz. Muaviye'nin (ra) Ümame'yi istemesi hususu şüphelidir. Böyle bir hususun varlığı kabul edilse bile; bu ehl-i beyte düşmanlık sebebi olmadı ve olmaz. Nitekim Peygamber Efendimizin (asm) kızı Hz. Fatıma'yı Hz. Ali'den önce isteyen Hz. Ebubekir, Hz. Peygambere düşman mı oldu?

- Ümame ve kocası Muğire'nin sürgün edilmesi de doğru değildir.

Kaynaklar:

- Gülgün Uyar, DİA Muğıre b. Nevfel md.
- Ayşenur Uyarel DİA Zeyneb md.
- Murat Sarıcık, Ehl-i beyt'i Sevmek, Nesil yayınları, istanbul 2010, s.177-179.
- Murat Sarıcık, Hz. Muaviye, Hilal Ofset, İsparta 2019.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet