Din istisması nedir?

- Toplumda dini istismar etmek konusu çok gündem oluyor, tüccarlar, siyasiler ve başka kimseler için dini istismar ettiği ifade edilir.
- Acaba din istismarı nedir, nasıl anlaşılır?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki hayat, dünyada olandan ibaret değildir; o ödüllerin bir kısmı bu dünya hayatında, bir kısmı da ebedî hayatımızda çok işimize yarar, bereket, bağışlanma, kurtuluş vesilesi olur.

Fıkıh kitaplarının “helal-haram” bölümünde şöyle bir ölçü vardır:

Bir dükkan sahibinin, elinde tesbih ve dilinde açık zikir (Allah, Lâ ilahe illallah, elhamdlillah, hû…) âdeti olsa, bunu bir kimseye göstermek ve duyurmak için değil, samimi ve âdet edindiği için yapar olsa, dükkana müşteri geldiğinde bunları gizlemesi gerekir, gizlemezse kazancı mekruh olur. Eğer bunları, müşteriye dindar gözükmek ve onu ticaretine çekmek için yaparsa kazancı haram olur.

Şu hâlde din istismarı haramdır.

Bu fiilin ihlas ile de yakından ilişkisi vardır; yapılan sırf (başka hiçbir amaç, emel, menfaat… olmaksızın) Allah için olmazsa, ibadete başka bir muhatab veya menfaat karışırsa ihlas ortadan kalkar, gizli şirk gerçekleşir.

Bu sebepledir ki, farz ibadetlerin teşvik için açıkta, nafilelerin kimse görmeden yapılması uygun bulunmuştur.

Şimdi bakalım:

Bir kimse halkın beğenisini, oyunu, parasını… almak için -aslında yapmadığı, âdeti ve hayat tarzı olmadığı- ama halkın hoşuna gideceğini bildiği bir ibadet veya daha geniş manada dini davranışta bulunursa işte bu “din istismarıdır”.

Mesela, insan cuma namazına, cemaatle namaza iki maksatla ve saikle gider:

1. Allah rızasından başka bir amacı, beklentisi yoktur ve imkan, fırsat elverdikçe bunu öteden beri yapmaktadır. Bu davranışta “din istismarı” yoktur.

2. Öteden beri -mesela siyasete girmeden önce- yapmadığı bir ibadeti veya dini davranışı halka göstermek, halkı aldatmak için yaparsa işte bu “din istismarı"dır.

Diğer konular da bu ölçüye göredir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Dini, kimler istismar eder?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet