Komşum açken yediğim yemek haram mı olur?

- Bir sitede “Bir kişi komşusu açken kendisi karnı doymasına rağmen halen yemek yiyorsa, o yediği yemek haram olur.” yazıyor bu doğru mu?
- Diyelim ki benim karnım tok komşumun karnı ise aç ve evimde fazladan yemek var. Ben bu yemeği komşum açken ona götürmeyip karnım tok olmasına rağmen kendim yersem bu yediğim yemek haram mı olur?

Değerli kardeşimiz,

Komşularla yemeğin paylaşılması güzel bir davranış olmakla birlikte, komşu açken yenen yemek haram olmaz. Ancak kişi, bu durumda dinen sorumlu olur.

Peygamberimiz (asm), fakir komşu hakkında Müslümanları uyararak şöyle buyurmuştur:

“Yanı başındaki komşusu aç iken tok olarak geceleyen kişi (olgun) mümin değildir.”(1)

"Komşusu açken tok olarak yatan kimse bizden değildir."(2)

İnsan yemek yemeden yaşayamaz. Yemek yeme onun hayatını, sağlığını ve gücünü korur. İster yemeği yemeye niyeti olsun ister olmasın; ister İslam kurallarına uygun olsun ister olmasın insan yemek zorundadır.

Fakat yemek yemenin İslam’a göre bazı edeplerinin olduğunu bilse ve bu edeplere riayet ederek yemek yerse sevap kazanır. Bu kurallara uyması berekete sebep olur, iyi bir terbiyeyi sağlar, tevazuyu öğretir ve Yüce Allah’a karşı şükür görevini yerine getirmesine vesile olur.

Bu kurallardan bazıları yemekten önce, bazıları yemek esnasında, bazıları yemekten sonra yerine getirir ve bazıları da yemekle ilgili genel kurallardır. Bunlardan biri de komşuyu yemeğine ortak etmektir. Bu da komşuya ve komşu çocuklarına bir miktar yemek göndermekle olur.  

Komşular içinde özellikle fakir olan ve bu tür yemekleri bulamayan kimseler varsa, bu tavır daha da önem arz eder.

Bu davranışta komşu hakkını ödemek, komşusunun gönlünü hoş etmek, insanlar arasına düşmanlık ve kin sokmak isteyen şeytanın yolunu kapatmak vardır. Çünkü Hz. Peygamber (asm) Efendimiz, Hz. Ebu Zer’e şöyle demiştir:

“Çorba pişirdiğin zaman suyunu çok koy. Sonra da komşularını gözden geçir ve gerekli gördüklerine güzel bir şekilde sun!”(3)

Bu hadis-i şerifte yemeklerin en sadesi olan çorbadan bahsedilmesi mecazidir. Hiçbir şeyin olmasa da sadece çorban bulunsa bile, komşularına ondan da bir pay ayır, denmek istenmiştir. İmkanın ne kadar kıt olursa olsun, komşularını şöyle bir gözden geçir ve o çorbaya ihtiyacı olanlara gönder, anlamınadır. Varlıklı kimseler, evlerinde sık sık yendiği hâlde fakirlerin tadamayacağı güzel yiyecekleri onlara ikram etmekle, Allah’ın lütfettiği zenginliğe en güzel şekilde şükretmiş olurlar.

"Çorbaya su katma" ifadesinde ince bir mana daha vardır. Çorbaya su katıldığı zaman, yemeğin tadı ve nefaseti büyük ölçüde kaybolur. Efendimiz (asm) bu sözüyle, etrafındaki yoksulların karnı açken senin ağız tadı, damak zevki araman uygun olmaz. Sen zevk peşinde koşacak adam değilsin. Sen müminsin. Açları, yoksulları sen gözeteceksin, komşun açken tok yatamazsın, demektir.

Peygamberimiz (asm), başka bir hadisinde de şöyle buyurmuştur:

“Ey Müslüman kadınlar! Bir koyun toynağı (eti az olan bir kemik) olsa dahi, hiçbir komşunuzun ikramını hor görmeyin.”(4)

Bu yasaktan maksat, hadis alimlerinin dedikleri gibi, Müslüman kadını az da olsa vermeye ve cömert olmaya teşvik etmek vardır. Azı vermek, vermemekten daha iyidir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- KOMŞU HAKKI.

- KOMŞU, KOMŞULUK.

- İslam'da çevre ve komşuluk konusunda bilgi verir misiniz ...

- "Komşusu, zararından emin olmayan kimse cennete giremez ...

Kaynaklar:

1) Heysemî, Mecme`u’z-zevâid, 8/167; İbn Ebi Şeybe, Kitabu'l-iman, Dımaşk ts., s. 33.
2) Hakim, Müstedrek, 4/183, no: 7307)
3) Müslim, Birr 143.
4) Buhari, Hibe 1; Müslim, Zekat, 90.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet