Döllenen embriyoların imha edilmesinin sakıncası var mıdır?

1. Tüp bebek de PGT yöntemiyle anneye sağlıklı embriyoların transferi gerçekleşiyor ve sağlıklı çocuklar dünyaya geliyor. Fazla döllenen embriyolar ise imha ediliyor. Bunun dinen sakıncası var mıdır? Fazla olan embriyoların imha edilmesi kürtaj anlamına mı gelir? Bu olay caiz midir?
2. Kök hücre araştırmalarında bazen vücut hücrelerinden yapay olarak üretilen kök hücrelerin (iPS) doğru çalışıp çalışmadığını anlamak için karşılaştırma amacıyla embriyonik kök hücreler kullanılıyor veya tedavi amaçlı yapay vücut hücresi elde etmek için (gelecekte). Bunun için genellikle tüp bebek için laboratuvar ortamında oluşturulmuş ama daha sonra kullanılmayıp çöpe atılacak olan embriyolar kullanılıyor (9-10 günlük). Bu tip çalışmaların ve genel olarak kök hücre çalışmalarının hükmü nedir?

Değerli kardeşimiz,

İslam Dini, insan ve toplum yararına olan her türlü çalışmayı teşvik eder. Ancak bu çalışmaların dini, ahlaki ve manevi değerler açısından problem oluşturacak ve insanlık için tehlikeler arz edecek noktalara getirilmesini onaylamaz. Zira, ahlaki ilkeler ve dini değerlerden soyutlanarak yapılan çalışmalar, insanlığa fayda yerine zarar getirir.

Bu itibarla, insanlığın hayrına olan genetik araştırmalar da İslam dinince tasvip edilmekle birlikte, bu araştırmaların insan neslini ve tabiatın dengesini bozacak şekilde yapılması kabul edilemez.

Embriyo, insanın maddi kaynağını oluşturduğundan, dış dünyadaki insanın sahip olduğu keramet ve itibara sahip bulunmaktadır. Bu nedenle, icbar edici bir gerekçe yokken, insan embriyosunun öldürülmesi veya deney aracı olarak kullanılması ahlaki olmadığı gibi dinen de hoş görülemez.

Bundan dolayı tüp bebek yönteminde birden fazla blastocist üretilmesi ve bunlardan bir kısmının ana rahmine konması ve / veya sağlıklı olanların seçilip sağlıksız olduğu düşünülen diğer blastocistlerin yok edilmesi ya da araştırmalarda ve bazı hastalıkların tedavisinde kullanılması, tüp bebek konusunu dini açıdan yeniden tartışılır hâle getirmektedir. Çünkü sperm ve yumurtanın döllenmesinden itibaren, oluşan zigotu insan olarak kabul eden bilim adamları bulunmaktadır.

Buna göre insana ilk anından itibaren bir birey olarak saygı duyulmalı, hukuki hakları tanınmalı ve ihlal edilmemelidir. Bu sakıncayı giderebilmek için, tüp bebek uygulamasında eğer mümkünse ihtiyaçtan fazla yumurta döllenmemeli ve bunlar ilmi-teknolojik imkanlarla korunmalı, sadece ihtiyaç duyulan yumurtaların döllenmesiyle yetinmelidir. Aksi takdirde fazla aşılanmış yumurtaların imha edilmesi dini yönden sakıncalı olacaktır.

Bununla beraber döllenmiş olan fazla embriyoların itlafı, anne rahmine yerleştirilmiş olan ceninin itlafı veya diğer bir tabir ile kürtaj gibi de değerlendirilmez. Bu nedenle en başından gerekli tedbirler alındığı halde, sağlıksız olduğu tespit edilen veya anneye transfer edilemeyen embriyoların imha edilmesinden başka bir çare gözükmemektedir.

Embriyo rahime yerleştirildikten sonra imha edilemez.

Tedavi maksatlı kök hücre çalışmaları gereklidir. Tüpte oluşan embriyo, ana rahmine konup orada beslenmeye başlamadan önce imha edilebilir; bu sebeple kök hücre için de kullanılabilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet