İnsanın şerefli yaratılması ile zalim ve cahil olması çelişki değil mi?

- Bu iki ayet arasında bir çelişki yok mu?
"And olsun ki biz âdemoğullarını şan ve şeref sahibi kıldık." ( İsrâ, 17/70)
 “Gerçekten insan çok zalim, çok cahildir." (Ahzâb, 33/72)
- Bunu açıklayabilir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Ayetler arasında asla çelişki olmaz.

"And olsun ki biz âdemoğullarını şan ve şeref sahibi kıldık." ( İsrâ, 17/70)

 “Gerçekten insan çok zalim, çok cahildir." (Ahzâb, 33/72) ayetlerinin her biri insanın farklı yönlerine dikkat çekmektedir.

İnsan cismen küçük olmasına karşın fıtrat ve mahiyetine konulmuş duygu ve latifeleri sayesinde bütün kainatı kuşatacak ve ihata edecek bir mahiyete sahiptir.

İnsan bu duygu ve latifeler ile bütün kainatı idrak edebilir.

İnsan, kainatta ne kadar alemler varsa hepsine açılan pencereler hükmündeki latifelere sahiptir. Mesela, göz görünen alemlere açılan bir pencere, kulak sesler alemine açılan bir kapı, hayal misal aleminin bir anahtarı, ruh alem-i ervahın menfezidir vesaire. İşte bu duygu ve özellikleri sayesinde insan aklı kainatı inceler.

Ancak, aynı insan bu geniş ve ihatalı mahiyetini bazen basit bir işe hasreder, duygu ve latifelerini gereksiz işlerle meşgul ederek boşa harcar, âdeta bir zerrede kaybolup gider.

Kainatı idrak etme niteliğindeki kabiliyetini malayani ve haram şeyler için zayi eder

Kuran’ın insanı hem ahsen-i takvim'i hem de zalim ve cahil sıfatlarını nispet etmesi bu özellklerinden dolayıdır.

Bazı insanlar yüce mertebeleri katedip marifetullaha ulaşırken bazıları kainatın ehemmiyetsiz bir noktasında boğulur gider.

Demek ki, insanın mahiyetinin iki yüzü vardır:

Bir yüzü hayra ve kulluğa bakar, diğer yüzü şer ve isyana bakar.

İnsan hayır ve ibadet yönünden ahsen-i takvimdedir yani; mükemmel bir kıvamda yaratılmıştır, şerefli bir varlıktır. Aynı insan iradesini şer ve isyanda kullanır ise; bu kez de insan zalim ve cahil bir şekle bürünür. Yani insan, hayır ve şer noktasında nihayetsiz bir kabiliyette yaratılmıştır. 

İnsan, hayır kabiliyetlerini inkişaf ve inbisat ettirir ise, insan-ı kamil sıfatını alıp kainata halife olur. Eğer şer kabiliyetlerini inkişaf ve inbisat ettirir ise, bu kez mahlukatın en alçağı ve zalimi olur.

Bu yüzden Kuran'da insana hem mükemmel bir halife ve şerefli bir varlık hem de zalim ve cahil sıfatları izafe edilmiştir.

Hz. Ebu Bekir (r.a) ve Ebu Cehil'e dikkat ile bakılırsa, bu iki kavramın somut hali anlaşılır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet