Ateş elem duymadığı halde, ayette neden “elem duyan ateş” ifadesi vardır?

- Ateş acı duymaz ve müteellim olmaz. Hal böyleyken, ayet-i kerimede,  عَذَابٌ أَلِيمٌ  denilerek,  عَذَابٌ lafzının  أَلِيمٌ ile sıfatlandırılmasında ne hikmet vardır?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an'da geçen "elim azap" manasındaki  عَذَابٌ أَلِيمٌ  ifadesi (bk. Bakara, 2/10), bir sıfat tamlamasıdır. Bu tamlamada  أَلِيمٌ kelimesi, "müteellim" yani acı duyan manasındadır. Müteellim olmak ve acı duymak, şahsın sıfatı olup, ateşin sıfatı değildir. Ateş acı duymaz ve müteellim olmaz. Hâl böyleyken, ayet-i kerimede,  عَذَابٌ أَلِيمٌ  denilerek,  عَذَابٌ lafzının  أَلِيمٌ ile sıfatlandırılmasında ne hikmet vardır?

Üstad Bediüzzaman Hazretleri bu soruya şöyle cevap verir:

Bundaki hikmet, azabın büyüklüğünü göstermek içindir. (bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 9-10. Ayetlerin Tefsiri)  عَذَابٌ أَلِيمٌ ifadesi, şöyle bir sahneyi hayale tasavvur ettirir:

Ateş onların vücutlarını öyle kaplar, cesetlerini öyle ihata eder, içlerine öyle nüfuz eder ki, onların vücutları âdeta bir ateş külçesi olur. Onların cesetlerinde, azaptan başka hiçbir şey gözükmez. O cesetlerden fışkıran ahlar ve bağırmalar, azabın kendisinden geldiği zannedilir. Yani bağıran, inleyen ve müteelim olan, azap olduğu sanılır.

Tefekkürle meseleyi biraz daha açalım:

Cehennem ehlinin cesedi, âdeta bir azap külçesi olmuştur. Bir bağırma, bir feryat duyar, bakarsınız; ama ateşten başka bir şey göremezsiniz. Ateş cesedi öyle yok etmiş ki; ceset ateşin içinde sanki gözükmüyor, sanki ateş ağlıyor, ateş bağırıyor...

Hani naylonu ateşe atarsınız ya, naylon birden ateş ve alev topu olur.

İşte cehennem ehli ateşe girdiğinde, ateşin şiddetinden dolayı, sanki cesetler kaybolur, bağırmalar da ateşten geliyor zannedilir. Sanki elem çeken, müteellim olan azaptır.

İşte Allah, azabın bu dehşetini tasvir için, elim sıfatıyla şahsı değil, azabı vasfetmiştir. Cenab-ı Hak bu azaptan cümlemizi muhafaza eylesin. Amin.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet