İki diriliş arasında ne kadar süre geçecektir?

- Bir rivayette 40 vardır denmekte doğru mu?

Değerli kardeşimiz,

Evet, hadiste "kırk vardır" ifadesi geçer.

Ebu Hüreyre radıyallahu anhden rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber aleyhissalatü vesselam şöyle buyurdu:

“Sura iki üfleme arasında kırk vardır.”
Ashab-ı kiram: Ebû Hüreyre! “Kırk gün mü?” diye sordular.
“Bir şey diyemem.” dedi.
Sahabîler: “Kırk yıl mı?” diye sordular.
 “Bir şey diyemem.” dedi.
“Kırk ay mı?” diye sordular.
“Bir şey diyemem.” dedi. (Sonra hadisi şöyle tamamladı)

“Kuyruk sokumu (acbü’z-zeneb) dışında insanın bütün bedeni çürüyüp yok olur. Yeniden yaratılma işi kuyruk sokumundan başlar. Sonra Allah Teâlâ gökten bir su indirir, herkes bitkiler gibi yeniden canlanır.” [Buhârî, Tefsîru sûre (39), 3, (78), 1; Müslim, Fiten 28]

Bir gün Ebu Hüreyre, kıyamet koptuktan sonra insanın yeniden dirilişi konusunda Resûl-i Ekrem aleyhissalatü vesselamdan duyduğu bir hadisi rivayet ediyordu. Kainatta bulunan her şeyin yok olacağı birinci sûr ile insanların yeniden dirileceği ikinci sûr arasında kırk, bu kadar zaman olduğunu söyledi.

“Sûra iki üfleme arasında kırk vardır.” sözü kapalı olduğu için, sahabîler bunun ne kadar bir zaman dilimi olduğunu merak ettiler ve kırk gün mü, kırk yıl mı, kırk ay mı diye sordular. Ancak Ebu Hüreyre hadîs-i şerifi Resûl-i Ekrem Efendimizden böyle müphem bir ifadeyle duyduğu için, kendiliğinden bir yorum getirmeyi doğru bulmadı ve bu konuda bir şey diyemeyeceğini söyledi.

Ancak, bu rivayete dayanılarak sûra iki üfürüş arasında kırk yıl geçeceği hususu genel kabul görmüştür. (Gazzâlî, ed-Dürretü’l-fâḫire, s. 49; Kurtubî, et-Teẕkire, 1/287)

İlgili hadiste yeniden diriliş konusunda çok önemli bir bilgi verilmektedir. Toprak, insanın bütün cesedini yiyip tüketecek, ama Efendimizin teşbihiyle, bir hardal tanesi gibi olan (Müsned, III, 28) ve dolayısıyla insan bedeninin çekirdeği sayılan acbü’z-zeneb denen kuyruk sokumu çürümeyecektir.

Bazı hadislerden öğrendiğimize göre insan acbü’z-zenebden yaratılmıştır; tekrar ondan diriltilip hayat bulacaktır. (Müslim, Fiten 142)

Kainattaki her şeyin çürüyüp tükeneceğini, bu sebeple acbü’z-zenebin de çürüyüp yok olacağını söyleyenler de vardır. Onlara göre acbü’z-zeneb, uzun süre çürümeden durduğu ve en son çürüyen uzuv olduğu için hiç çürümeyeceğinden bahsedilmiştir.

Acbü’z-zenebin hiç çürümeyeceğinden bahseden hadisler son derece güvenilir ve sağlamdır. Bu hadisleri zahiri manalarıyla kabul etmek istemeyenlerin ise hiçbir geçerli delili yoktur.

Demek oluyor ki, İsrafil aleyhisselam’ın sûra üflemesiyle bu kâinatta var olan her şey yok olup gidecek, bazı rivayetlerde daha açık olarak belirtildiği üzere, kırk yıl sonra gökten bir nevi hayat suyu yağacak ve sûra ikinci defa üflenecek, bu sesi duyan bütün insanlar, bir hardal tanesini andıran kuyruk sokumu kemiğinden bitkiler gibi yeniden diriltileceklerdir.

On ayette tekrarlanan sûra üflenişin ilki asıl kıyameti başlatan kozmik olayı ifade etmektedir. İkinci üfleniş ise bütün insanların ve Allah’ın murat ettiği diğer canlıların yeniden dirilip huzur-ı İlâhîye çıkmalarını hazırlar. Kıyametin bu sahneleri için naslarda yer alan kavram ve tasvirler gayb alemine ait olup insana hadisenin oluşum şekli hakkında değil, onun hedef ve amacına dair bilgi ve mesajlar verir.

Bu noktada insan aklı haber verilenleri çelişkiye düşmeden anlamak, kalp ve duygu alemi de inanıp ibret almakla görevlidir. Bu sebeple sûrun mahiyeti hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değildir. Ancak ona üflenişin, yani en büyük kozmik değişimin iki merhalede gerçekleşeceği söylenebilir.

Dirayet tefsirinin ilk mümessilini teşkil eden İmam Matürîdî’nin gerek bu meselede gerekse diğer gaybî konularda tekrar ettiği gibi sübûtu kesin olan nasların zahirî-lugat manalarını kabul etmenin yanında şekil ve mahiyetlerini belirlemekle vakit geçirmemek, mesajlarını alıp onların gereğini yerine getirmeye çalışmak en uygun davranıştır. Buna göre:

- Büyük meleklerden olan İsrâfil’in sûra birinci üflemesiyle bütün kainat vefat eder.

- Muhtemelen kırk yıl sonra, Allah Teâlâ’nın yağdıracağı bir nevi hayat suyunun ardından İsrafil sûra ikinci defa üfleyecek, o zaman bütün insanlar, kuyruk sokumu demek olan acbü’z-zenebdeki küçücük bir kemikten, bitkiler gibi yeniden diriltileceklerdir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet