Bir kadına bakma görevi evlatlarının mı kardeşlerinin mi?

- Kadına bakma görevi evlatları ve kardeşleri varsa, hepsinin durumu müsaitse, hangisinin üzerine farzdır, delilleri nedir?
- Açıklayabilir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Anne baba bakıma muhtaç iseler, öncelikle evladın onların bakımıyla ilgilenmesi dinimizin emridir. Bu emir hem kız hem de erkek evladı kapsamaktadır.

Bu bakımdan evlat ya bizzat kendisi bu vazifeyi ifa edecek veya bir hizmetçi tutup onların bakımını üstlenecektir.

“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine 'Of!..' bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.” (İsra, 17/23)

Buna göre her çocuk anne ve babasına bakmak, caiz olan emir ve isteklerini yerine getirmek zorundadır.

Anne-babanın bakımından bütün çocuklar sorumludur. Ancak öncelikle maddi durumu iyi olan erkek çocukların bakma mecburiyeti vardır.

Eğer onlar bakmıyorsa, kız çocukları da bakmak zorunda olurlar.

Kız çocuk evli ise kocasının müsaadesi yoksa, bazı alimlere göre bu mecburiyet ortadan kalkar. Bazı alimler de anne-babanın ciddi manada kızının hizmet ve bakımına ihtiyacı varsa, kocasına rağmen onlara hizmet etmelerini gerekli görmekteler.

Eğer erkek evladın eşinin rızası yoksa erkek ücretle veya hizmetçi tutarak muhtaç olan anne ve babaya bakımlarını yaptırmakla mükelleftir.

Miras ayetlerinde ana ve babanın, ölen çocuklarının malı üzerindeki hakları belirlenmiştir.

Ölenin evlâdı bulunmuyorsa annesi terekenin üçte birini, babası da kalanı alırken ölenin evladı varsa anne ve baba altıda birer pay alırlar. (bk. Nisâ, 4/11)

Kardeşe gelince: İslam hukukunda, ölen kardeşin çocukları varsa, kardeşlere bir şey düşmez, eğer ölenin hiçbir varisi yoksa, o zaman kardeşlere miras düşer.

Halbuki anneye evladın malından her halükarda miras düşer. Bu bakımdan kadının evladı üzerindeki hakkı kardeşten önce gelir. Bu nedenle kadına bakmada, öncelik evlada aittir.

Ayrıca İslam hukukuna göre fakir ise kardeşe zekat verilir, ama anne-babaya zekat verilmez, çünkü evlatların mallarında onların hakları var ve muhtaç iseler onlara bakmak mecburiyeti vardır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet