Allah'ın adının anılmadığı her şeyden uzak mı durmalıyız? 

- Necm suresi 29. Ayeti nasıl anlamalıyız?  
- ​Allah'ın adını anmaktan yüz çevirmiş insanlardan yüz çevirdik diyelim. Peki okuduğumuz kitaplar (örn. ansiklopedi) ve izlediğimiz programlarda da Allah'ın adı anılmıyor. Allah’ın adının anılmadığı her şeyden yüz mü çevirmemiz gerekir?

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetin meali şöyledir:

“O halde bizi an­maktan yüz çeviren ve dünya hayatından başka arzusu olmayan kişilerden sen de yüz çevir.” (Necm, 53/29)

Bu ayet, “Onlarla mücadeleyi bırak, çünkü tebliğde bulundun ve sana düşeni hakkıyla yerine getirdin..." demektir. (Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Kur'an ayetlerine parçacı olarak değil de bütüncül bir bakış açısıyla bakmalıyız. Dolayısıyla bu ayeti tebliğle alakalı başka ayetlerle birlikte ele almalıyız.

Mesela, başka bir ayette “Öğüt, nasihat fayda verdiği müddetçe nasihatte bulun.” (A’la, 87/9) buyruluyor. Bir diğer ayette de

“İçlerinden bir topluluk: 'Allah'ın helâk edeceği yahut şiddetli bir şekilde azap edeceği bir kavme ne diye öğüt veriyorsunuz?' dedi. (Öğüt verenler) dediler ki: Rabbinize mazeret beyan edelim diye bir de sakınırlar ümidiyle (öğüt veriyoruz).” (A’raf, 7/164)

denilerek en inatçı kâfirlere dahi bu iki sebepten yani mazeret ve iman etme ümidiyle tebliğde bulunmanın gereği fade edilmiştir. Nitekim Cenab-ı Hak “Firavun’a gidin ve ona yumuşak söz söyleyin. Umulur ki öğüt alır ve Allah’tan korkar.”(Tâhâ, 20/43-44) buyurmuştur.

Dolayısıyla peygamberlere ve iyiliğe emretmekle mükellef olan müminlere gereken şey, tebliğde bulunmaktır. Ancak, tebliğin hiçbir fayda vermeyeceği durumlarda, kişinin kendine sahip olmaktan başka çaresi kalmamaktadır. “Siz kendinize bakınız. Hidayette olduğunuz müddetçe dalalette olan size zarar veremez.” (Maide, 5/105) ayeti bu durumu ifade eder.

Allah’ın adının anılmadığı kitaplara gelince, “Hikmet müminin yitik malı olduğu” (bk. Tirmizî, İlim, 19) için bu kitaplarda faydalı bilgiler varsa biz bismillah der okuruz ve istifade ederiz. Eğer faydalı bir şey yoksa zaten her hâlükârda bu tür şeylerden uzak durmalıyız. Çünkü yine bir hadis-i şerifte buyruluyor ki:

“Malayani (boş, yararsız) şeyleri terk etmek, kişinin Müslümanlığının güzelliğindendir.” (Tirmizî, Zühd 11; Muvatta, Hüsnü'l-Hulk 3)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet