Ameldeki ihlassızlık, bütünüyle mi iptal eder, orantılı olarak mı?

- Ameldeki ihlassızlık oranı, bütünüyle mi ameli iptal eder, orantılı olarak mı?
- Bir cihad hadisinde hem sevap hem şöhret için cihad edenin hiçbir nasibi yok diyordu, nasıl anlamalıyız?
- Hadis rivayeti şöyledir:
- Bir adam Hz. Peygamber (asm) Efendimize gelerek, “Ey Allah’ın Resûlü, hem sevap, hem de şöhret için savaşa katılan kimseye ne vardır?” diye sordu. Hz. Peygamber (asm) cevap olarak; “Hiçbir şey yoktur!” dedi. Adam meseleyi üç defa peygamberden sordu, peygamber de ona üç defa, “Hiçbir şey yoktur” diye cevap verdi. Sonra, “Allah amelden ancak halis olanı, hedefi Allah’ın rızası olan ameli kabul eder” buyurdular.” (Nesai, Cihad, 24)

Değerli kardeşimiz,

Bu hadisin senedi sağlamdır. (İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 6/28).

Bu konuda alimlerin farklı görüşleri vardır. Genel olarak bunları şöyle özetlemek mümkündür;

a) Eğer bir insanın cihad etme niyeti sırf Allah’ın hükmünün yüceltilmesi ise, bu kişi cihadın bütün sevabını alır.

b) Eğer bu kişi sırf şöhret veya başka dünyevi bir maksat için cihad ediyorsa, bu kişinin sevap alması söz konusu değildir.

c) Eğer bir insan asıl sebep olarak Allah rızasını kazanmak (Allah’ın hükmünü yüceltmek) için cihada gitmekle beraber, ikinci derecede bir ganimet veya şöhret hissini de taşırsa, bu kişinin asıl niyetine göre sevap kazanması söz konusudur.

İşte “Hz Peygamber (asm) ganimet almak için bizi bir gazveye gönderdi.” (Ebu Davud Hadis no: 2535 ) şeklindeki sahabinin ifadesini de bu grupta değerlendirmek gerekir.

Görüldüğü gibi görünürde bu savaşın sebebi yalnız ganimet gösterilmiştir.

Ancak konuyla ilgili diğer hadislerin de ifadelerini dikkate aldığımızda, saadet asrında cihadın asıl sebebi olan Allah’ın hükmünü yüceltme konusu bilindiğinden, bu durum ayrıca söz konusu edilmemiş ikinci derecedeki bir sebep olan ganimetten söz edilmiştir.   

d) Eğer bir kişinin cihada çıkmasının asıl sebebi şöhret veya başka bir dünyevi menfaat ise, bu takdirde sevaptan tamamen mahrum olması söz konusudur.

Sorudaki hadisin manasını da bu mertebelere göre değerlendirmek gerekir. Ki bu değerlendirmeye göre yeri "b" şıkkıdır. (bk. İbn Hacer, a.y)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet