Sünnetler yerine kaza kılınır mı? Farz borcu olanın sünnetleri kabûl olmaz, deniliyor? Bir kimsenin kazâya kalmış namazları olsa, sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsının sünnetlerini bu namazların kazâlarına niyet ederek kılsa,..

Değerli kardeşimiz,

Şafii mezhebine göre, kazası olanın sünnetleri kılmaması gerekir. Ancak bu mezhebe göre, kişinin bir an önce kazasını bitirmek için bütün samimiyetiyle gayret göstermesi şarttır. Şayet çoluk-çocuğunun rızkını temin etmek için yaptığı çalışmanın, bir de yemek, içmek, uyumak gibi zaruri ihtiyaçlarını karşılamanın dışında kalan bütün zamanını bu kazalar için harcamazsa, ayrıca günaha girmiş olur. Halil Günenç Hoca efendinin dediği gibi,

"Kazası olan kimse -ister müekked olsun, ister gayr-ı müekked olsun- geçmiş namazlarının hepsini kaza etmeyince, bayram, vitir namazları dâhil hiçbir nafile/sünnet namazı kılamaz." (Günenç, Büyük Şafii İlmihali, s.163).

Şimdi bir yandan kaza var diye sünneti terk etmek, diğer yandan kazaya kalmış farzlarını bitirmek için hiç gayret edip vakit ayırmamak, bu mezhebin amacına tamamen terstir. Deve kuşu gibi oyun oynayan kendini kandırmış olur.

İslam dini, cerbezelerle, demagojilerle hafife alınmayacak kadar ciddidir, dikkatlidir ve uyanıktır. Onun sahibi Yüce Allah, her şeyi hakkıyla görmekte ve bilmektedir. Hani deve kuşuna demişler "Madem sen de bir kuşsun, uç da görelim..." Deve kuşu demiş: "Adım üstümde, ben bir deveyim, hiç deve uçar mı?" Bu kez demişler " O ki devesin, gel bari yük taşı da, deve olduğun belli olsun." O zaman pes etmiş.

Hanefî mezhebinin görüşü, şu merkezdedir: Kaza namazı ile uğraşmak, nafile namazları ile uğraşmaktan daha önemlidir. Fakat farz namazlara bağlı olan -müekked olsun, olmasın- sünnetleri diğer nafilelerden ayırmak gerekir. Kaza namazlarından dolayı bunları terk etmek uygun olmaz. Çünkü kaza namazlarının belli bir vakti olmadığından her zaman kılınabilir. Fakat sünnetler terk edildiği takdirde bunları kaza etme imkânımız yoktur. Bu sebeple bunların sevabından mahrum kalmamak gerekir. (Burada şunu belirtmeliyiz ki, Şafiilerce sünnetlerin kazası da her zaman olabilir).

Ömer Nasuhi Bilmen Hoca Efendinin şu sözleriyle konuyu noktalamak uygun olur:

"Hem sünnetleri, hem de kaza namazlarını kılmaya elverişli vakit bulamadıklarını iddia edenler bulunursa, bunlar insaflı bir iddiada bulunmuş olmazlar. Boşuna/boş yere en kıymetli zamanlarını harcayan insanlar, bilmem böyle bir iddiaya nasıl kalkışabilirler." (Bilmen, Büyük İslam İlmihali, s. 186).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet